چاپ کتاب
ما در مقاله چگونه نویسندگی را شروع کنیم ؟ مبانی را یاد گرفتیم حال می خواهیم چاپ کتاب و مراحل آن را از سری مقالات آموزش نویسندگی با هم یاد بگیریم.
امروزه با گسترش دانشگاه ها و مراکز علمی و همجنین سطح دسترسی به اطلاعات ، چاپ کتاب نسبت به گذشته از رونق بیشتری برخوردار است.
از سوی یگر ، ظهور اندیشه های جدید و همچنین شکل گیری احساسات جدید ، بستری را فراهم کرده است که میل به انتشار آن در آحاد جامعه بیش از پیش دیده می شود.
از این رو پس از نگارش هر کتابی ، مسئله ی چاپ آن به میان می آید.مراحل چاپ یک کتاب ، مراحل متعددی هستند که برای چاپ کتاب نیاز دارید تا با این مراحل آشنا شوید.
مراحل چاپ کتاب در هر کشوری با توجه به سیاست های چاپ و نشر کتاب ، متفاوت است.
اگر در ایران زندگی می کنید و قصد دارید کتاب خود را منتشر کنید ، این یادداشت را بخوانید تا که به راحت ترین شیوه به تمامی مراحل چاپ کتاب تان ، آگاهی پیدا کنید.
۱٫تنظیم محتوا
نخستین مرحله دسته بندی محتوا است.هر محتوایی دارای سبک و ژانری است.این مسئله در چاپ کتاب بسیار مهم و ضروری است.
تفاوتی هم نمی کند که شما یک مولف باشید یا یک پژوهشگر باشید و یا حتی کتاب خود را ترجمه کرده باشید.شما برای آنکه کتابتان را به چاپ برسانید باید ، سبک و ژانر آن را مشخص کنید ، تا باقی موارد اعم از انتخاب ناشر ، مسائل فنی و …، بسته به شرایط کتاب شما تعیین و تنظیم شود.
۲٫آماده سازی اولیه کتاب
دومین مرحله از مراحل چاپ کتاب ، آماده سازی اولیه ی کتاب است.در این مرحله چند کار انجام می شود:
غلط گیری و ویراستاری: یکی از اشتباهات رایج در نوشتن کتاب و خصوصا مرحله ی تایپ آن ، بوجود آمدن غلط های املایی و یا افتادگی های متنی است. بعنوان مثال به جای واژه ی ” نمی خواهند” ، در تایپ ” می خواهند ” یا ” نی خواهند” تایپ شده است.
از این رو غلط گیری وظیفه ی رسیدگی به این مسائل را دارد.ویراستاری نیز کاری بسیار فنی است.
از جمله مراحل مهم در مراحل چاپ کتاب ، ویراستاری است.ویراستار ، با توجه به دستور و قواعد نگارش فارسی و همچنین با توجه به قواعد ویرایش زبان فارسی ، شروع به ویرایش کتاب می کند.
فاصله ها و نیم فاصله ها ، علامت گذاری و … ، همه از کارهایی است که یک ویراستار انجام میدهد.شاید نمونه ی آشکار در اهمیت یک کار ویراستار را می توان در مثال زیر تعریف کرد: “بخشش ، لازم نیست اعدامش کنید.
” و ” بخشش لازم نیست ، اعدامش کنید.”. اهمیت علامت گذاری ها در امر ویرایش به همین سادگی در متن یک کتاب اثر می گذارد.
صفحه آرایی: دیگر مرحله از این مراحل ، صفحه آرایی می باشد.شاید این عبارت را هنگامی که یک کتاب جدید می خریم ، بارها در شناسنامه ی کتاب دیده باشیم.اما صفحه آرایی چیست؟
صفحه آرای در واقع تنظیم و عرضه‌ی مجموعه‌ای از اطلاعات درون کتاب، شامل متن و تصویر است که در یک سطح یا فضا با محدوده‌ای از پیش معلوم شده توزیع می شوند، هدف اصلی از صفحه آرایی این است که مخاطب میان متن و تصویر و یا متن و محتوا یک ارتباط منطقی برقرار کند و درک موضوع برای او آسان تر شود و از سوی دیگر رغبت خواننده برای خوانش اثر نیز بیشتر می شود.
۳٫دریافت شابک (ISBN)
هر کتاب به مثابه هر فرد دارای یک شماره شناسنامه است.شماره شناسنامه ی کتاب شما نیز شابک آن است.شابک مخفف عبارت “شماره استاندارد بین المللی کتاب” یا به انگلیسی International Standard Book Number می باشد.
شابک یک کد ۱۰ الی ۱۳ رقمی است که برای هر کتاب تعیین می شود و این کد شناسه ی آن کتاب بصورت منحصر بفرد است.
همچنین هر کتاب بعد از انتشار یک شابک دریافت کرده و در تمامی تجدید چاپ ها نیز همین یک شابک مورد استفاده قرار می گیرد.
این رقم تا سال ۱۳۸۷ یک عدد ۱۰ رقمی بوده و پس از آن با صلاحدید مسئولین تبدیل به یک عدد ۱۳ رقمی گردید تا میزان نشر کتاب بیشتر گردد و شرایط نیز برای نشر کتاب تسهیل گردد.
در ایران شناسه هویت کتاب یا شابک را خانه ی کتاب صادر می کند و مراحل قانونی آن به منوال اعلان شده از سوی خانه ی کتاب پیش می رود.
دریافت فیپا
یکی دیگر از مراحل چاپ دریافت فیپا است.فیپا مخفف عبارت “فهرست نویسی پیش از انتشار” است.
فیپا در واقع شامل اطلاعاتی است که در پشت صفحه ی عنوان کتاب چاپ می‌شود. مسئول مستقیم صدور فیپا در ایران، اداره کل پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی می باشد و برای اخذ فیپا باید از طریق این سازمان اقدام کرد.
مراحل دریافت فیپا بدین شکل است که کتاب به کتابخانه ی ملی ارسال شده و شابک ، پرینت یک نسخه از کتاب و فایل آن در سی دی نیز به همراه آن ارسال می شود.
از این رو بعد از تکمیل فرم فهرست نویسی ، فیپا طی یک هفته الی ۱۰ روز کاری به نویسنده و یا ناشر تحویل داده می شود.
دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی دیگر از مراحل می باشد .
در این مرحله یک نسخه ی پرینت شده از کتاب ، به همراه فایل ویرایش شده ی آن در قالب یک سی دی به همراه اطلاعات مربوط به فیپا و شابک و همچنین طرح رنگی جلد، برای دریافت مجوز به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فرستاده می شود.
این وزارت خانه در یک شورای نظارت بر محتوای کتاب و شورای بازبینی فنی تصمیمات لازم برای صدور مجوز یک کتاب را خواهند گرفت .
این روند عمدتا بین یک هفته الی چهار ماه طول خواهد کشید و این حد فاصل بسته به موضوع کتاب متغیر است.کتاب های علمی و دانشگاهی عمدتا در کمترین زمان ممکن صادر می شوند و کتاب های شعر و یا موضوعات دینی و حساس طبیعتا چند ماهی را پس از ارسال مدارک ، باید در این شورا سپری کنند.
همچنین این شورا در سه حالت نتیجه را اعلام خواهد کرد .
نخست آنکه کتاب را قابل قبول اعلام کرده و به آن مجوز چاپ می دهد و در حالت دیگر ، آن را قابل قبول به شرط اصلاح ، اعلام کرده ، که در این شرایط نویسنده در صورت اصلاح مواردی که مورد نیاز است ، مجاز به چاپ کتاب خود می شود.حالت سوم نیز ، عدم صلاحیت برای انتشار است که مجوز یک کتاب به صورت کلی مورد تایید قرار نمی گیرد.
چاپ و صحافی
از آخرین گام های مراحل چاپ کتاب ، ارسال آن به چاپخانه برای ،چاپ است.
در چاپخانه بنا بر تیراژ کتاب دو نوع چاپ مورد استفاده قرار می گیرد ، که صد البته مسئله ی اقتصاد ناشر و نویسنده نیز در این میان بسیار مهم است.
اما عمدتا برای کتاب هایی که تیراژ بالای ۱۰۰۰ دارند، از افست استفاده شده و چاپ زیر ۱۰۰۰ نسخه از روش دیجیتال بهره می گیرد.در باب تفاوت این دو روش باید اینطور گفت که :
۱- تیراژ: بسته به انتخاب شما در باب تعداد نسخه ای که می خواهید به چاپ برسانید ، می توانید میان افست و دیجیتال انتخاب کنید.
اصولا برای تیراژ بالا چاپ افست بهتر و کم هزینه تر است.و اگر می خواهید نسخه ای اختصاصی و یا نسخ محدود را چاپ کنید ، بهترین شیوه برای شما چاپ به روش دیجیتال است.
۲- زمان: زمان دیگر عامل تفاوت بین این دو نوع چاپ است.اگر می خواهید مراحل چاپ کتاب تان کمی تسریع شود می توانید از روش دیجیتال بهره بگیرید.
چاپ دیجیتال سرعت بالاتری نسبت به چاپ افست دارد.در چاپ دیجیتال همه ی کارها کاملا بصورت اتوماتیک انجام شده و طبیعتا سرعت فوق العاده تری نسبت به افست دارد.
۳- اندازه: دیگر مسئله ای که باید به آن توجه کنید ، این است که قطع کتاب شما به چه اندازه است.اگر قطع چاپ شما کوچک باشد ، بهتر است که از روش دیجیتال استفاده کنید.
چاپ افست عمدتا برای قطع های بزرگ کاربرد دارد.برای مثال چاپ افست بیشتر در مطبوعات و روزنامه ها استفاده می شود.
۴- کنترل نمونه چاپ: هنگامی که صحبت از کنترل نمونه چاپ به میان میاوریم منظورمان این است که هنگامی ه شما اقدام به چاپ یک کتاب می کنید ، منطقی است که پیش از آنکه آن را در تیراژ بالا انشار دهید ، یک نسخه از چاپ را ببینید.
اگر این مسئله برای شما اهمیت دارد ، باید از چاپ دیجیتال بهره بگیرید.روش افست این قابلیت را به شما نمی دهد و دلیل آن این است که چاپ تک به روش افست هزینه ی بسیار بالایی بر می دارد.
مرحله هفتم: ارسال کتاب به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اعلام وصول
آخرین مرحله از مراحل چاپ کتاب ، اعلام وصول است.شما پس از چاپ کتاب ، باید ۱۰ نسخه از آن را به وزارت ارشاد ارسال کنید و با دریافت اعلام وصول ، آخرین گام از مراحل چاپ کتاب را پشت سر بگذارید.
بازار نشر کتاب ، این روزها روش های ساده و سهل تری را پیش گرفته است و چاپ کتاب با توجه به سیاست های روز دنیا در زمینه ی نشر رو به سرعت و بهبود می رود.
همچنین اگر معتقدید که کتاب شما باید در خارج از مرزها ترجمه و یا چاپ شود ، می توانید از فهرست زیر بعنوان راهنما استفاده کنید.
مراحل چاپ کتاب در همه جای دنیا از لحاظ فنی به یک شکل است اما بسته به قانون و سیاست گذاری کشورهای مختلف در باب نشر کتاب شما نیاز دارید تا روند متفاوتی را طی کنید.
۱٫بررسی علمی و تایید محتوای اثر
نخستین مرحله از مراحل چاپ کتاب در خارج کشور بررسی محتوایی کتاب است.این کار را عمدتا ناشران و متخصصین این حوزه انجام میدهند و ضرورت نیاز چاپ کتاب را برای آن سوی مرزها تعیین می کنند.
۲٫دریافت ISBN کتاب
اگر مراحل شابک کتاب در ایران را گذرانده اید با توجه به سند همکاری های کشوری ، نیاز به شابک دیگری ندارید.
اما اگر می خواهید بی واسطه و بدون چاپ کتاب در ایران کتاب خود را چاپ کنید ، نیاز به دریافت شابک دارید.
برای این کار ناشر به شما قوانین مختص هر کشور برای دریافت شابک را اطلاع می دهد و شما بر اساس آن روش یا به صورت شخصی و یا از طریق کارگزاری ناشر اقدام به دریافت شابک جهانی می کنید.
مراحل فنی
مراحل فنی در کار چاپ کتاب در همه جای دنیا یکسان است.تنها تفاوتی که در چاپ کتاب در نسخه های داخلی و خارجی مشاهده می شود ، نوع حروف چینی و فهرست بندی و صفحه آرایی است.
چرا که این موارد بر اساس سلایق ناشر و مخاطب خارجی صورت می گیرد.این مراحل به شرح زیر می باشند:
- طراحی استاندارد صفحات داخلی کتاب
- طراحی جلد استاندارد
۴٫نشر کتاب
کتاب شما پس از پشت سر گذاشتن مراحل فوق آماده ی چاپ است.پس از نشر کتاب ناشر محترم آن را به وبسایت ها و مراجع فروش کتاب نظیر وب سایت آمازون برای فروش می سپارد و بدین ترتیب اثر شما آماده ی عرضه خواهد شد.
چاپ کتاب یکی از بهینه ترین روش های ارتباطی در جهت بیان عقاید و افکار و یا عرضه ی استعدادهای شخصی می باشد.
امروزه دیگر قالب های نشر ، تنها محدود به چاپ سنتی و کاغذی آن نیست.امروزه نسخه های الکترونیک و کتابخوان ها نیز نقشی مهم در ترویج نشر و کتابخوانی دارند.
امید است که با استفاده از مراحل فوق ، مراحل موفقیت در چاپ یک کتاب را به آسانی پشت سر بگذارید .
سوالات متداول در خصوص چاپ کتاب
۱- برای چاپ کتاب چه مراحلی را باید انجام دهیم ؟
- تنظیم محتوا
- آماده سازی اولیه کتاب
- دریافت شابک (ISBN)
- دریافت فیپا
- دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- چاپ و صحافی
- ارسال کتاب به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اعلام وصول
۲- بعداز ارسال مدارک برای چاپ کتاب چه کار های باید انجام دهیم؟
- بررسی علمی و تایید محتوای اثر
- دریافت ISBN کتاب
- مراحل فنی
- نشر کتاب
دوست دارید نویسنده شوید ؟
کپسول جامع نویسندگی پیشنهاد ماست
صفر تا صد نویسندگی ۲۳ جلسه آموزش تخصصی در حوزه نویسندگی
نویسنده : محمدرضا تیموری
عشق و علاقه به رشد و موفقیت و رسیدن به سطح والای لیاقت ها را مهمترین اصل در رسیدن به خواسته ها می دانم
درود بر شما
خرسندیم مورد رضایت خوانندگان قرار گرفت
سلام من حدودهزارنکته مذهبی دارم که قصددارم کتابش کنم. سوالم اینه.،مطالب من سرفصلهای مختلفی داره ایاباتوجه به اینکه قصدچاپ کتاب باتعدادصفحات کم رادارم ایابهتراست سرفصل های کمتربانکات مربوطه بیشترباشه یاسرفصل های بیشتربانکات کمتر وبقیه نکات روباهمان سرفصل درکتاب دوم وسوم ودیگرکتاب هام چاپ کنم؟باتشکرازوقتی که قائل میشید.