تمرکز ذهن

چطور ذهن خود را روی موضوعات مختلف متمرکز کنید و تمرکز ذهنی دقیقی داشته باشید

آنتونی رابینز در مورد نحوه تمرکز روی توانایی هایمان می گوید :

«اکثر افراد نمی‎دانند زمانی که تمامی تمرکز و توانایی خود را در زندگی معطوف به یک موضوع واحد کنند چه ظرفیت عظیمی برای استفاده در اختیار خواهند داشت.»

کنترل ذهن و تمرکز ذهنی موضوعات بسیار مهمی است که باعث پیشرفت افراد در زندگی می شود. استفاده کامل از ذهن یک بخش مهم از توسعه فردی است. اگر مهارت‎ خود را روی چیزی که می‎خواهیم موفق شویم متمرکز کنیم، به شکل قابل توجهی می توانیم نتایج و بهره وری خود را افزایش دهیم.

تمرین تمرکز به ما اجازه افزایش تمرکز و دقت را می دهد و اگر بتوانیم به صورت فعالانه تمرکز ذهنی خود را در آن واحد یه یک قضیه معطوف کنیم، یعنی به تمامی عوامل مزاحمی که اطراف ما دائما قرار دارند و حواسمان را پرت می کنند توجه نکنیم، کیفیت زندگی خود را افزایش می دهیم.

اما این سوال شکل می‎گیرد که چطور می‎توانیم تمرکز ذهنی دقیق و شفافی داشته باشیم؟ در این مطلب قصد داریم با ارائه نکاتی به افزایش قدرت تمرکز ذهن شما کمک کنیم.

ابتدا روی انجام کارهای درست تمرکز کنید

یکی از نکات مهم استفاده موثر از ذهن، آگاهی از چیزی است که می خواهیم و سپس باید تمامی تمرکز خود را روی آن بگذاریم. زمانی که یاد بگیریم ذهن خود را روی یک کار مشخص متمرکز کنیم، سطح کارآمدی به شکل قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

در حوزه کسب و کار اصول رهبری و مدیریت با یکدیگر همکاری دارند. براساس تجربه من رهبری به سوال «چه کاری  انجام می‎دهیم (و چرا)؟» و مدیریت به سوال «چطور این کار را انجام دهیم (به کارآمدترین شکل ممکن)؟»

پاسخ می‎دهد یا آنطور که استوین کاوی می گوید:

۱) با در نظرگیری انتها شروع کنید و

۲) ابتدا به چیزهایی که مقدم هستند توجه کنید.

به عبارت دیگر می‎توانید مهارت تمرکز خود را به شکل عمیق تری توسعه دهید اما اگر روی مسائل اشتباه تمرکز کنید، فقط کارهای اشتباه را به شکل عالی انجام می دهید. به عنوان مثال می‎توانید یک بازی کامپیوتری را با مهارت کاملا بالا انجام دهید یا شیفته یه شخص خاص یا طرفدار یک ورزش محبوب شوید. اما انجام این کار به شما در رسیدن به اهداف زندگی تان هیچ کمکی نمی کند.

علاوه بر این ممکن است تمرکز ذهنی خود را از چیزی که واقعا برایتان مهم است دور کنید. من اسم این مهارت را توانایی خود رهبری می گذاریم، یعنی توانایی تصمیم گیری در مورد مسائلی که باید روی آن‎ها تمرکز کنید. انجام این کار به خوبی با توسعه یک رویای فردی و سپس تعیین اهداف با توجه به آن، امکان‎پذیر است. این کار کلید موفقیت است.

دیپاک چوپرا به خوبی در کتاب خود به اسم «Creating affluence» این قضیه را بیان کرده است: اهداف در زمانی که توجه به وجود می ‎آید، تغییر شکل می ‎دهند.

بدون شک در زندگی روزمره از مهارت تمرکز ذهن استفاده می شود و توانایی ما در برخورد با مسائل جهان را افزایش می دهد، بنابراین چه بخواهیم از آن برای ایجاد چیزی که دوست داریم استفاده کنیم یا کار خود را به صورت موثر انجام دهیم، مفید است.

حالا این سوال شکل می گیرد زمانی که متوجه شویم به چه چیزی نیاز داریم و می‎خواهیم روی چه چیزی تمرکز کنیم، چطور می‎توانیم به بهترین شکل این کار را انجام دهیم؟

اهمیت هدایت تمرکز ذهن خود‎مان

اگر نتوانیم از درون تمرکز ذهن خود را هدایت کنیم، تمرکز ما توسط محیط بیرون کنترل می شود. بنابراین ما در زندگی عمل نخواهیم کرد بلکه نسبت به نیازهای جهان بیرون واکنش نشان خواهیم داد.

البته این امر الزامی است و جهان بیرون یک نوع سیستم بازخوردی است، اما اگر از تعادل خارج شود و ما دائما بیشتر به مسائل بیرون توجه کنیم تا مسائل درون، استرس اولین چیزی است که به دنبال آن در ما شکل خواهد گرفت.

اگر بتوانیم روی تمرکز ذهنی خود مسلط شویم، قادر به عمل خواهیم بود و می توانیم محیطی که می خواهیم را اطراف مان به وجود آوریم. اگر در این کار موفق نشویم، تاثیر محیط (از جمله سایر افراد) روی ما بزرگتر خواهد شد که معنای آن این است که ما روی زندگی خود کنترل نداریم.

علاوه بر این زمانی که تمرکز ذهنی خود را کنترل می کنیم می‎توانیم روی جنبه های خوب زندگی توجه کنیم و جوانب زشت زندگی را در نظر نگیریم. ممکن است بگویید با این کار خودتان را گول می زنید و تا یک حدی این قضیه درست است یعنی نباید منجر به نادانی ما از مسائل شود. اما آیا مشاهده قتل ها و فجایع در اخبار یک استفاده هدفمند از تمرکز ذهنی است؟ آیا همچنین این امکان وجود ندارد توجه خود را معطوف به چیزی قوی تر و بهتر کنیم که می توانیم در مورد آن کاری انجام دهیم؟

بنابراین بسیار مهم است فعالانه تمرکز ذهنی خود را هدایت کنیم و این مهارت را تا حد زیادی توسعه دهیم. تمرکز ذهن رابطه مستقیمی با سطح موفقیت و همچنین لذت و شادی ما دارد.

چطور تمرکز کنیم

اگر ما توجه خود را به یک وظیفه یا چیز مشخص معطوف کنیم، تمامی قدرت ذهنی خود را روی آن به کار خواهیم گرفت و بنابراین در بالاترین سطح کارآمدی خود قرار می گیریم. این عمل فرآیند خلق آگاهانه است.

اگر به هدف یا وظیفه خود توجه کنیم و تمرکز و دقت خود را روی آن بگذاریم، شدیدا می‎خواهیم آن کار به سرانجام برسد و نتیجه مطلوب را به دست آوریم. بنابراین باید به مرحله ای برسیم که در آن واحد روی یک کار تمرکز کنیم. اگر این کار را انجام دهیم، از تمام قدرت خود استفاده می‎کنیم.

راهنمای ساده برای این که به این شکل تمرکز خود را حفظ کنیم:

• یک کار را انتخاب کنید.
• تمامی توجه خود را معطوف آن کنید.
• تا زمانی که وقفه پیش نیاید، برای تکمیل آن کار تلاش کنید.

جریان: قرارگیری در The Zone

اگر با شدت قابل قبول و به مدت معینی کار بالا را انجام دهید به مرحله جریان (Flow) می‎رسید. در حوزه ورزش بسیاری از افراد اسم آن را «The Zone» می‎گذارند، یعنی زمانی که تمرکز بسیار بالایی دارید و با کاری که در لحظه انجام می دهید یکی می‎ شوید.

به عبارتی زمان از بین می‎رود. در این زمان ما هر چیزی که اطرافمان وجود دارد را فراموش می کنیم. در این حالت ما در بالاترین سطح بازده خود قرار داریم و جالب است برای رسیدن به این سطح نیاز به تلاش بیش از حد نیست.

بدون شک بزرگترین و نهایی ترین شکل تمرکز ذهنی که می توانیم به آن برسیم همین حالت است.

چطور می توانیم به این حالت برسیم؟

• شدیدا روی وظیفه ای که باید انجام دهید تمرکز کنید، کاملا غرق در آن شوید تا با آن یکی شوید.
• به مدت قابل قبولی این کار را انجام دهید، حداقل یک ساعت و بیشتر از آن بهتر است.
• با ایجاد یک محیط مناسب از هر گونه عامل مزاحم یا چیزی که حواس شما را پرت کند دوری کنید.

به عنوان مثال شب یا زمانی که کاملا با خودتان تنها هستید برای این کار عالی است.

چه چیزی سر راه تمرکز ذهنی ما قرار می گیرد و آن را مسدود می کند؟

۱) بی انگیزگی یا انگیزه مبهم

بی انگیزی در استفاده از تمرکز ذهنی مانند نداشتن اهداف شفاف است. اگر انگیزه شما مبهم است، چیزی که می خواهید روی آن تمرکز کنید از هم می باشد.

۲) تعداد بسیار زیاد عوامل مزاحم در محیط

تماس های تلفنی، درخواست همکاران یا سایر افراد، محیط های غیر دوستانه همگی می توانند باعث‎ شوند به سختی روی چیزی که می خواهیم تمرکز کنیم.

بنابراین سعی کنید مکان مناسبی برای تمرکز به وجود آورید یا دریافت تماس های تلفنی یا پیام های فوری را غیرفعال کنید، از افرادی که مزاحم شما می شوند فاصله بگیرید یا این که خودتان در کار خودتان وقفه ایجاد نکنید.

۳) بلوک  های ذهنی

اگر ما از کاری که انجام می‎دهیم رضایت نداشته باشیم، شاید به این علت است که فرد دیگری گفته است ما باید آن را انجام دهیم یا شاید کار درستی که باید انجام دهیم نیست، در هر صورت ما واقعا نسبت به انجام آن مقاومت می کنیم و همین قضیه جلوی بازده و کارآمدی ما را می‎گیرد.

مهم است برای دستیابی به یک نتیجه خوب خودمان را کاملا وقف کاری کنیم که انجام می دهیم.

روی یک مقیاس بزرگتر تمرکز کنید

تا الان ما در مورد تمرکز ذهن برای روزمرگی ها و زندگی روزانه خود صحبت کردیم. تمرکز می تواند و همچنین باید در یک مقیاس بزرگتر به کار گرفته شود، اگر در مورد منابع شخصی یا حتی منابع افراد در گروه های مختلف صحبت کنیم.

استیو جابز در مورد توجه تمرکز روی انرژی درونی تان می گوید:

«اپل یک شرکت ۳۰ میلیارد دلاری است، با این حال تعداد محصولات قابل توجه ما به کمتر از ۳۰ عدد می‎رسد. نمی‎دانم تا حالا شرکتی به این موفقیت رسیده است یا نه.

بدون شک، شرکت های تولید وسایل الکترونیکی مصرف کننده در گذشته هزاران محصول داشته اند.

ما می خواهیم روی محصولات بیشتری تمرکز کنیم. افراد فکر می کنند تمرکز یعنی گفته بله به چیزی که باید روی آن تمرکز کنید. ولی اصلا تمرکز این معنا را ندارد. تمرکز یعنی به صدها ایده خوب دیگری که وجود دارد نه بگویید. باید با دقت انتخاب کنید.»

معنای صحبت های استیو جابز این است که اگر در زندگی فرصت های بی شماری داریم و مسائل متعددی نیازمند توجه ما هستند، باید چیزی که می‎خواهیم روی آن تمرکز کنیم و چیزی که مهم نیست را انتخاب کنیم.

زمانی که یاد بگیریم چطور تمرکز کنیم و از آن در زندگی روزمره خود استفاده کنیم، همچنین مهم است یک دیدگاه وسیع تر را حفظ کنیم.

برای این کار باید به صورت هفتگی یا ماهیانه کارهایی که باید انجام دهیم و مسیری که در حال پیش رفتن به سمت آن هستیم را بررسی کنیم. گاهی اوقات الزامی است جهت این مسیر را تغییر دهید و انعطاف پذیر باشید. به این کار حفظ تعادل می گویند.