ضیا موحد و هر آنچه که باید از زندگی و آثارش بدانید

در این بخش از زندگینامه نویسندگان آشنا می شویم با نویسنده زیر :

ضیا موحد و هر آنچه که باید از زندگی و آثارش بدانید

تاریخ نویسندگی ، فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشته است. در پس هر فراز و فرود این دشت ، نام هایی نهفته است که هر کدام برگی از هویت و شناسنامه ی نویسندگی در سر تا سر جهان را رقم زنده اند.مطالعه ی تاریخ زندگانی آنان و سیری در احوالات و آثار آنها ، نمایی هر چند کوتاه و گذرا ، اما عمیق و قابل تامل به ما هدیه می کند.در دل هر یک از کلمات آنان ، گنجینه ای از رازها و معانی نهفته  است و در پیاپی سطور پربار آنان ، رازهایی برای نویسندگان.قصد ما همگام شدن و سفر به زمانه و زندگی آنان است تا با ذهن و زبان آنان بیش از پیش آشنا شویم و از این همصحبتی ها خوشه ای چند پی توشه ی نویسندگی خود برداریم.در این برهه از زمان، دفتر زندگانی ” ضیا موحد ” ، نویسنده و شاعر  ایرانی  و خالق کتاب “منطق موجهات” را ورق میزنیم به امید آنکه برگی چند به یادگار نصیب دوستداران خود کند.

زندگی نامه

دكتر ضياء موحد در سال 1321 شمسی در شهرستان اصفهان به دنيا آمد؛ و بعد از گذراندن تحصيلات ابتدائي و متوسطه وارد دانشگاه تهران شد و در رشتة فيزيک موفق به اخذ درجه فوق ليسانس گرديد؛ و از آن پس جهت ادامه ی تحصيل به كشور انگلستان سفر كرده و در رشته ی منطق و فلسفه به دريافت درجه ی دكترا مفتخر گردید. وی از اعضای هیئت علمی دانشگاه های وزارت علوم بوده و علاوه بر تدریس در دانشگاه ها ، به تالیف و تحقیق نیز می پرداخته است. از آثاری که او در زمینه ی تحقیق و پژوهش ، به نگارش آن ها همت گماشته است می توان به مشهورترين كتاب وی « درآمدي به منطق جديد» اشاره کرد كه در سال 1369 (دوره هشتم) جايزه كتاب سال جمهوري اسلامي ايران را از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي دريافت كرد. در باب زندگی و دوران کودکی و نوجوانی دکتر ضیا موحد همین نکته بس که آغاز کار وی به عنوان یک علاقمند ادبیات در جلسات شعر انجمن كمال در اصفهان كه به رياست جلال الدين همايي تشكيل مي شد ، رقم خورده است. ضيا موحد از محضر استاداني چون دكتر كمال جناب، دكتر محمود حسابي و دكتر روحاني نژاد در دانشگاه تهران و نيز هانس كمپ و يل هارت در انگلستان بهره برده است. وی در دوره ی فعالیت های فرهنگی خود به عناوینی دست یافته است که نمونه ای از آن ها را می توان در سردبيري چكيده نامه مركز اسناد و مدارك علمي، عضويت در هيات علمي وزارت علوم ،عضويت در كميته كنگره منطق، عضويت در كميته علمي دوره بين المللي تابستاني منطق و نيز عضويت در انجمن حكمت و فلسفه ايران مشاهده کرد. در کنار همه ی فعالیت های فوق ، دکتر موحد یکی از بزرگان حوزه ی ادب بوده است و علاقه ی وافری به مطالعات ادبی داشته است ، از این رو وی مطالعات ادبي و سرودن شعر و نگاشتن مقالات ادبي و نقد ادبي را بطور مرتب دنباله می کرده است و در این باب نیز تالیفات بسیار دارد.

در باب آرا و اندیشه های ضياء موحد نکات بسیار گفته اند اما مهمترین آن علاقه بسيار به منطق جديد است.او در نگرش های بدیع خود به زبان و وجه منطقي و فلسفي آن توجه خاصي دارد و مي كوشد تا بوسيله فنون منطق به معنا شناسي زبان بپردازد. وي اعتقاد دارد كه يك سوي زبان، خود زبان است و سمت ديگر آن، جهان قرار دارد. از اين گذشته خود در ادبيات و نقد ادبي به فعاليت هنري و علمي مي پردازد. و بدليل ديدگاه فلسفي خود اعتقاد دارد كه براي اعتلاي نقد ادبي بايد تفكر فلسفي را جدي تر گرفت.

دكتر ضياء موحد داراي تاليفات و ترجمه هاي در زمينه رشته تخصصي خود مي باشد. از آن جمله بسیاری از کتاب های او  در ادوار مختلف انتخاب كتاب سال به عنوان كتاب سال برگزيده شده اند. كتاب “درآمدی به منطق جديد” ضياء موحد(در سال 1369 ) ، در دوره هشتم ،كتاب”نظريۀ ادبيات” ترجمه ايشان در دوره سيزدهم و كتاب”منطق موجّهات” تاليف ضياءموحد، در دوره بيست و يكم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتابهاي سال برگزيده شدند. دکتر ضیا موحد یکی از بزرگان حوزه ی ادب و همچنین فلسفه و منطق است. او یکی از گوهر های نایاب در عالم فلسفه در ایران معاصر می باشد.

آثار

• از ارسطو تا گودل
• منطق موجهات
• واژگان توصیفی منطق
• درآمدی به منطق جدید
• تاملاتی در منطق ابن سینا و سهروردی

ادبیات

• و جهان آبستن زاده شد (دفتر شعر)
• مشتی نور سرد (دفتر شعر)
• نردبان اندر بیابان (دفتر شعر)
• غراب‌های سفید (دفتر شعر)
• شعر و شناخت، مجموعه مقاله‌های ادبی
• دیروز و امروز شعرِ فارسی

ترجمه

• منتقدان فرهنگ، از ماتیو آرنولد تا لزلی جانسون
• نظریه ادبیات، رنه وِلِک و استین وارِن

مروری بر آثار و اندیشه ها

ضیا موحد یکی از طلایه داران ادبیات و فلسفه ی ایران است. او نه تنها در قامت یک نویسنده ، بلکه در قامت یک مقام مسئول فرهنگی نیز فعالیت های شایان توجهی داشته است. نگاشته های فلسفی او هم اکنون در جای جای دنیا مورد بحث قرار می گیرد و از آن بعنوان یکی از برجسته ترین آثار فلسفی یاد می کنند.وجهه ی ادیبانه ی ضیا موحد در طول سال های زندگانی اش ، همیشه پنهان مانده است. این امر نیز به دلیل مشغله ی بالای وی برای حضور در محافل ادبی و همچنین گستره ی فعالیت های فلسفی است که امکان بروز و رشد به این وجهه از زندگی او را نداده است.از این رو ما در ادامه چند شعر از اشعار او را با یکدیگر مرور می کنیم.اشعار ضیا موحد اشعاری با احساس و دارای فرم ادبی برجسته می باشند.

شعر گفتن بی فایده است

زیرا که شعر گفتن کاری است بی فایده

و شعرباید بی فایده بماند

تا از میان این همه سوداگر جان به در ببرد

زیرا که شعر گفتن کاری است نا ممکن .

ای شاعران ممکن !

این سطرهای کج چیست؟

این بندهای سست

که کهنه های خود را از آن

در هر مجله می آویزید؟

زیرا که جاودانگی ارزان نیست

بر سنگ گور من بنویسید :

مُردم !

از بس که شعر بد خواندم !

کتابخانه

هر شب کتابخانه من باز است

و شاعران و منطق دانان

با یکدیگر در آنجا بحث می کنند

وقتی که کار بالا می گیرد

با خشم

دست یکی از آنان را می گیرم

و از کتابخانه به بیرون پرتاب می کنم

گاه تا سپیده دمان باهم

در کوچه های شهر قدم می زنیم

گل می گوییم و گل می شنویم .