ضیا موحد و هر آنچه که باید از زندگی و آثارش بدانید

در این بخش از زندگینامه نویسندگان آشنا می شویم با نویسنده زیر :

ضیا موحد و هر آنچه که باید از زندگی و آثارش بدانید

تاریخ نویسندگی ، فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشته است. در پس هر فراز و فرود این دشت ، نام هایی نهفته است که هر کدام برگی از هویت و شناسنامه ی نویسندگی در سر تا سر جهان را رقم زنده اند.مطالعه ی تاریخ زندگانی آنان و سیری در احوالات و آثار آنها ، نمایی هر چند کوتاه و گذرا ، اما عمیق و قابل تامل به ما هدیه می کند.در دل هر یک از کلمات آنان ، گنجینه ای از رازها و معانی نهفته  است و در پیاپی سطور پربار آنان ، رازهایی برای نویسندگان.قصد ما همگام شدن و سفر به زمانه و زندگی آنان است تا با ذهن و زبان آنان بیش از پیش آشنا شویم و از این همصحبتی ها خوشه ای چند پی توشه ی نویسندگی خود برداریم.در این برهه از زمان، دفتر زندگانی ” ضیا موحد ” ، نویسنده و شاعر  ایرانی  و خالق کتاب “منطق موجهات” را ورق میزنیم به امید آنکه برگی چند به یادگار نصیب دوستداران خود کند.

زندگی نامه

دکتر ضیاء موحد در سال ۱۳۲۱ شمسی در شهرستان اصفهان به دنیا آمد؛ و بعد از گذراندن تحصیلات ابتدائی و متوسطه وارد دانشگاه تهران شد و در رشته فیزیک موفق به اخذ درجه فوق لیسانس گردید؛ و از آن پس جهت ادامه ی تحصیل به کشور انگلستان سفر کرده و در رشته ی منطق و فلسفه به دریافت درجه ی دکترا مفتخر گردید. وی از اعضای هیئت علمی دانشگاه های وزارت علوم بوده و علاوه بر تدریس در دانشگاه ها ، به تالیف و تحقیق نیز می پرداخته است. از آثاری که او در زمینه ی تحقیق و پژوهش ، به نگارش آن ها همت گماشته است می توان به مشهورترین کتاب وی « درآمدی به منطق جدید» اشاره کرد که در سال ۱۳۶۹ (دوره هشتم) جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد. در باب زندگی و دوران کودکی و نوجوانی دکتر ضیا موحد همین نکته بس که آغاز کار وی به عنوان یک علاقمند ادبیات در جلسات شعر انجمن کمال در اصفهان که به ریاست جلال الدین همایی تشکیل می شد ، رقم خورده است. ضیا موحد از محضر استادانی چون دکتر کمال جناب، دکتر محمود حسابی و دکتر روحانی نژاد در دانشگاه تهران و نیز هانس کمپ و یل هارت در انگلستان بهره برده است. وی در دوره ی فعالیت های فرهنگی خود به عناوینی دست یافته است که نمونه ای از آن ها را می توان در سردبیری چکیده نامه مرکز اسناد و مدارک علمی، عضویت در هیات علمی وزارت علوم ،عضویت در کمیته کنگره منطق، عضویت در کمیته علمی دوره بین المللی تابستانی منطق و نیز عضویت در انجمن حکمت و فلسفه ایران مشاهده کرد. در کنار همه ی فعالیت های فوق ، دکتر موحد یکی از بزرگان حوزه ی ادب بوده است و علاقه ی وافری به مطالعات ادبی داشته است ، از این رو وی مطالعات ادبی و سرودن شعر و نگاشتن مقالات ادبی و نقد ادبی را بطور مرتب دنباله می کرده است و در این باب نیز تالیفات بسیار دارد.

در باب آرا و اندیشه های ضیاء موحد نکات بسیار گفته اند اما مهمترین آن علاقه بسیار به منطق جدید است.او در نگرش های بدیع خود به زبان و وجه منطقی و فلسفی آن توجه خاصی دارد و می کوشد تا بوسیله فنون منطق به معنا شناسی زبان بپردازد. وی اعتقاد دارد که یک سوی زبان، خود زبان است و سمت دیگر آن، جهان قرار دارد. از این گذشته خود در ادبیات و نقد ادبی به فعالیت هنری و علمی می پردازد. و بدلیل دیدگاه فلسفی خود اعتقاد دارد که برای اعتلای نقد ادبی باید تفکر فلسفی را جدی تر گرفت.

دکتر ضیاء موحد دارای تالیفات و ترجمه های در زمینه رشته تخصصی خود می باشد. از آن جمله بسیاری از کتاب های او  در ادوار مختلف انتخاب کتاب سال به عنوان کتاب سال برگزیده شده اند. کتاب “درآمدی به منطق جدید” ضیاء موحد(در سال ۱۳۶۹ ) ، در دوره هشتم ،کتاب”نظریۀ ادبیات” ترجمه ایشان در دوره سیزدهم و کتاب”منطق موجّهات” تالیف ضیاءموحد، در دوره بیست و یکم انتخاب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ،به عنوان کتابهای سال برگزیده شدند. دکتر ضیا موحد یکی از بزرگان حوزه ی ادب و همچنین فلسفه و منطق است. او یکی از گوهر های نایاب در عالم فلسفه در ایران معاصر می باشد.

آثار

• از ارسطو تا گودل
• منطق موجهات
• واژگان توصیفی منطق
• درآمدی به منطق جدید
• تاملاتی در منطق ابن سینا و سهروردی

ادبیات

• و جهان آبستن زاده شد (دفتر شعر)
• مشتی نور سرد (دفتر شعر)
• نردبان اندر بیابان (دفتر شعر)
• غراب‌های سفید (دفتر شعر)
• شعر و شناخت، مجموعه مقاله‌های ادبی
• دیروز و امروز شعرِ فارسی

ترجمه

• منتقدان فرهنگ، از ماتیو آرنولد تا لزلی جانسون
• نظریه ادبیات، رنه وِلِک و استین وارِن

مروری بر آثار و اندیشه ها

ضیا موحد یکی از طلایه داران ادبیات و فلسفه ی ایران است. او نه تنها در قامت یک نویسنده ، بلکه در قامت یک مقام مسئول فرهنگی نیز فعالیت های شایان توجهی داشته است. نگاشته های فلسفی او هم اکنون در جای جای دنیا مورد بحث قرار می گیرد و از آن بعنوان یکی از برجسته ترین آثار فلسفی یاد می کنند.وجهه ی ادیبانه ی ضیا موحد در طول سال های زندگانی اش ، همیشه پنهان مانده است. این امر نیز به دلیل مشغله ی بالای وی برای حضور در محافل ادبی و همچنین گستره ی فعالیت های فلسفی است که امکان بروز و رشد به این وجهه از زندگی او را نداده است.از این رو ما در ادامه چند شعر از اشعار او را با یکدیگر مرور می کنیم.اشعار ضیا موحد اشعاری با احساس و دارای فرم ادبی برجسته می باشند.

شعر گفتن بی فایده است

زیرا که شعر گفتن کاری است بی فایده

و شعرباید بی فایده بماند

تا از میان این همه سوداگر جان به در ببرد

زیرا که شعر گفتن کاری است نا ممکن .

ای شاعران ممکن !

این سطرهای کج چیست؟

این بندهای سست

که کهنه های خود را از آن

در هر مجله می آویزید؟

زیرا که جاودانگی ارزان نیست

بر سنگ گور من بنویسید :

مُردم !

از بس که شعر بد خواندم !

کتابخانه

هر شب کتابخانه من باز است

و شاعران و منطق دانان

با یکدیگر در آنجا بحث می کنند

وقتی که کار بالا می گیرد

با خشم

دست یکی از آنان را می گیرم

و از کتابخانه به بیرون پرتاب می کنم

گاه تا سپیده دمان باهم

در کوچه های شهر قدم می زنیم

گل می گوییم و گل می شنویم .