مونزای مون چیکاماتسو ، نویسنده و نمایشنامه نویس ژاپنی است که به سال ۱۶۵۳ در استان ایچزن ژاپن دیده به جهان گشود .

از زندگی چیکاماتسو اطلاع روشنی در دست نیست و مورخان ژاپنی از زادگاه و خانواده و زندگیش چیزی بدست نیاورده اند .

سال تولد او را از آثارش می توان دریافت و در باره زادگاهش هفت شهر را نام برده اند از جمله کیوتو در این لیست دیده می شود .

اما دقیق ترین محلی که برای تولد او تا به کنون ذکر شده است ، استانی به نام ایچزن در ژاپن می باشد .

مونزای مون چیکاماتسو ظاهرا در جوانی روحانی کیش بودائی بوده و نام خود را از یکی از معابد بودائی گرفته است .

قسمتی از جوانی را در خدمت عالی جناب اوگی ما چی ، نجیب زاده در بار کیوتو گذرانده و در نوشتن نمایشنامه به او کمک می کرده است .

از آثار چیکاماتسو چنین بر می آید که معرفتی عمیق به ادبیات کشور خود و کشور چین داشته و غالبا موضوع هائی از سرزمین چین را نیز در آثار خود وارد می کرده است .

در جوانی منظومه های کوچک با ابیات هفده هجائی میسروده که به هایکو معروف است . چیکاماتسو تئاتر عامه کابوکی و نمایش عروسکی جوروری ژاپن را به دو دسته تقسیم کرد :

تاریخی و اجتماعی. بطور کلی زندگی ادبی و آثار نمایشی چیکاماتسو را به چهار دوره می توان تقسیم کرد: نخستین دوره از ۱۶۷۵ تا ۱۶۸۵ بطول انجامید که نویسنده در آن بیشتر از سبک نمایشنامه های کلاسیک ژاپن یعنی “نو” پیروی می کرد. نمایشنامه های غنائی بسیار کوتاه در دو صحنه که موضوع آن از اساطیر ، تاریخ و فرهنگ عامه و قصه های ملی گرفته می شد و جز مکالمه ها شامل صحنه های توصیفی بود و بازیگران در نقش های خود با نقاب هائی چوبین ظاهر می شدند و با نوای نی و طبل کوچک بسیار آهسته می رقصیدند .

این دوره با نمایشنامه اشباح فوجی تسوبو آغاز می شود که چیکاماتسو آن را برای بازیگر معروف ساکاتا توجورو نوشته بود و در کیوتو بر صحنه آورد .

دومین دوره که سالهای ۱۶۸۶ تا ۱۷۰۳ را در برمی گیرد با نمایشنامه کاگه کیوی فاتح شروع میشود که در پنج پرده به سال ۱۶۸۶ در تئاتر معروف تاکه موتو زا ، تئاتری که به وسیله گی دایو در اوزاکا تأسیس شده بود، به اجرا در آمد و ناگهان چیکاماتسو را به شهرت رساند .

از آن پس مونزای مون چیکاماتسو نمایشنامه های کابوکی را برای توجورو مینوشت .کابوکی نمایشنامه هائی بود برای عامه مردم و مشابه نمایشنامه های اروپائی که در آن مکالمه ها و گفتارها موزون بود و غالبا به همراهی گیتار ادا می شد .

این نمایشنامه ها یا تاریخی بود، یا درباره امور اجتماعی و زندگی جاری و خانوادگی مردم و مبین حالات درونی بشر مانند غم ، درد و مصیبت و مانند آن بیان می شد.

سومین دوره با نمایش خودکشی عاشقانه در سونه زاکی اولین نمایشنامه اجتماعی چیکاماتسو آغاز می شود که در سه پرده در۱۷۰۳ بر صحنه آمد. موضوع نمایشنامه از حادثه تازه به وقوع پیوسته ای مایه گرفته است.

دو دلداده که به عللی نتوانسته بودند با یکدیگر ازدواج کنند ، در جنگل سوته زا کی خودکشی می کنند . این نمایشنامه پیروزی بزرگی بدست آورد ، زیرا یاد حادثه غم انگیزی که به وسیله این نمایشنامه پیش چشم گذارده شد، هنوز در خاطر تماشاگران زنده بود .

شیوه بیان نمایشنامه نیز بسیار زیبا و گویا بود و روحیه قهرمانان بسیار عالی و با قدرت فراوان وصف شده بود .

نمایشنامه خودکشی عاشقانه در سوته زاکی دوره جدیدی در زندگی ادبی چیکاماتسو گشود، دوره ای که چیکاماتسو در آن موضوع نمایشنامه های خود را از حوادث واقعی زندگی می گرفت .

استقبال مردم از این نمایشنامه چنان با گرمی و شیفتگی همراه بود که خودکشی به سبب عشق موضوع مورد توجه نمایشنامه نویسان عصر در تئاترهای عامه و تئاترهای عروسکی گشت .

خاصه نمایشنامه های عروسکی چیکاماتسو چنان تاثیری بر عامه مردم گذارد که از زمان ظهور این نمایشنامه ها بر تعداد خود کشی عشاق افزوده شد و این خود تاثیری نامطلوب بود .

مونزای مون چیکاماتسو تا این تاریخ نمایشنامه های کابوکی و نمایشنامه های عروسکی را برای تئاتر توجورو در کیوتو می نوشت .

اما از ۱۷۰۵ که کیوتو را ترک کرد و در اوزاکا مستقر شد، تنها برای تئاتر تاکه موتو زا نوشت و در این مرکز کسب و کار، توجهش بیشتر به موضوع های اجتماعی خاص طبقه کاسب کار جلب شد .

چهارمین دوره نویسندگی چیکاماتسو سالهای ۱۷۱۴ تا ۱۷۲۵ را شامل میشود که در آن مرگ دوست و همکارش کی دایو اتفاق افتاد که پیش از مرگ بازیگر جوانی را به جانشینی خود انتخاب کرده بود و همین امر خشم بازیگران قدیم را، به سبب آنکه او را جانشین نالایق ارباب خود می دانستند ، برانگیخت و یکی پس از دیگری صحنه تئاتر را ترک کردند و در نتیجه از تعداد تماشاگران این تئاتر بزرگ کاسته شد .

مونزای مون چیکاماتسو که به لیاقت مدیر جدید اعتقاد داشت، کوشید که به تئاتر سر و صورتی دهد و به این قصد نمایشنامه جنگ های کوکوسنیا را نوشت که اولین بار در ۱۷۱۵ برصحنه آمد و پیروزی های گذشته مونزای مون چیکاماتسو را تحت الشعاع قرار داد و چنان توفیقی بدست آورد که هفده ماه بر صحنه باقی ماند. موضوع این نمایشنامه از تاریخ معاصر چین و از خاندان مینگ گرفته شده بود .

استادی در فن تئاتر، شکوه صحنه ها و لباسها، شیوه بسیار زیبای بیان و بیش از همه روح میهن پرستی که در وجود قهرمان نیمه چینی، نیمه ژاپنی آن نهاده شده بود، موجب گشت که نمایشنامه شاهکاری بشمار آید و رونق از دست رفته تئاتر معروف اوزاکا را به آن باز گرداند، چیکاماتسو از آن پس هرسال نمایشنامه ای تازه برای این تئاتر می نوشت که هر یک برای زنده کردن و رونق روز افزون گذشته اش کافی بود، از آن جمله نمایشنامه یوگیری و گردباد آوا که نمایشنامه ای بود در سه پرده و اولین بار در ۱۷۱۰ در اوزاکا بنمایش در آمد .

این اثر هنری مربوط به زندگی دختری زیبا به نام یوگیری بود که در محله روسپیان میزیست و مرگش در بیست و شش سالگی چنان هیجانی پدید آورد که بلافاصله در باره او نمایشنامه هائی بر صحنه آورده شد. نمایشنامه مونزای مون چیکاماتسو در عین سادگی جاذبه ای لطیف را داشت و همین امر پیروزی عظیم آن را موجب کشت و بعدها از آن بسیار تقلید شد .

دختر که از عاشقش پسری بدنیا آورده و به مناسبت مخالفت مادر دلدار نمی تواند با او ازدواج کند ، برای آنکه به پسرش نام خانوادگی و پدری داده باشد ، با مرد ثروتمندی از عشاق خود ازدواج می کند و

چنین می نمایاند که پسر از اوست، اما هنگامی که پدر واقعی در لباس مبدل برای دیدن فرزند می آید و شوهر از راز آنان آگاه می شود ،

زن و فرزند و پدر بچه را از خانه می راند و دختر از غصه به حال مرگ می افتد .

تنها در آخرین لحظه است که مادر پسر با ازدواج آن دو موافقت می کند .

این نمایشنامه در همه تئاترهای کیوتو، اوزاکا و دیگر استان های ژاپن صحنه آمد .

نمایشنامه خودکشی عاشقانه در آمیجینا در سه پرده به سال ۱۷۲۰ به اجرا در آمد و حادثه خودکشی دو دلداده را که در همان سال بوقوع پیوسته بود، بنمایش گذارد و واقعه را بسیار صادقانه و طبیعی منعکس کرد. این نمایشنامه که در آخرین سالهای زندگی چیکاماتسو نوشته شده بود، اوج نبوغ هنری او را نشان می داد .

شاهکارهای چیکاماتسو در میان نمایشنامه های عروسکی جای دارد که او را در راس نویسندگان نمایشنامه های اجتماعی قرار داده است، نمایشنامه هائی که صحنه هائی از زندگی جاری مردم را از همه طبقات مانند دکاندارها، بازرگانان، دهقانان و درباریان پیش چشم می گذارد .

بطور کلی چیکاماتسو در حدود صد اثر نمایشی خلق کرده است که همه نبوغ و شخصیت ادبی خارق العاده او و همچنین انسان دوستیش را نشان می دهد .

تئاترهای عروسکی اوزاکا در پرتو این شخصیت به درخشان ترین دوره تاریخ هنری خود دست یافت .

مونزای مون چیکاماتسو را شکسپیر ژاپن نامیده اند .

او در بیان عواصف و عشق و احساس اشخاص نمایشی خود هنرمندی خارق العاده بشمار می آید و از طرف دیگر جادوگر قلم است و آثارش از لغات و فرهنگی بسیار وسیع برخوردار که از زبان عادی تا زبان ادبی، از مکالمه عوام تا شعر ژاپنی همه را در بر می گیرد .

متنها غالیه شاعرانه و دارای موسیقی کلام و مزین به لغات خاص نمایشی است. چیک ما تسو با سبک بدیع و غیر معمول و صراحت و صف و ترسیم حالات اشخاص ، به بازی بازیگران جان تازه ای بخشیده است .

آثار مونزای مون چیکاماتسو

• اشباح فوجی تسوبو
• کاگه کیوی فاتح
• خودکشی عاشقانه در سونه زاکی
• جنگ های کوکوسنیا

شاید این مطالب رو هم در حوزه نویسندگی دوست داشته باشید

آموزش نویسندگی
صد رمان برتر جهان
تبلیغ نویسی
نامه عاشقانه
دریافت شابک
انشانویسی
خاطره نویسی
قصه کودکانه
چاپ کتاب