اسماعیل فصیح ، نویسنده ی مشهور ایرانی ، در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۱۳ در تهران دیده به جهان گشود .

او یکی از مشهور ترین و پر کار ترین نویسندگان و مترجمان ایرانی بوده است و در دهه ی ۷۰ از پیشتازان رمان نویسی مدرن محسوب می شده است .

او هم چنین از پر فروش ترین نویسندگان ایرانی بوده است که در دهه ی ۶۰ و ۷۰ در تاریخ ادبیات ایران فعالیت می کرده است .

رمان های شراب خام ، ثریا و داستان جاوید ، از مشهور ترین داستان های او می باشد که اقبال بسیاری نیز در جامعه ی ادبی ایران داشته است .

اما بعد اگر بخواهیم به زندگی شخصی او بپردازیم باید بگوییم که وی در محله ی درخونگاه تهران دیده به جهان گشوده است .

پدرش یکی از کاسبان محله بود اما زمانی که فصیح تنها دو سال سن داشت ، او جهان را ترک می کند و اسماعیل فصیح یتیم می شود .

اما بعد ، اسماعیل فصیح از سن شش سالگی و در آغاز جنگ جهانی دوم تحصیلات ابتدایی خودش را شروع می کند و به مدرسه عنصری می رود .

وی بعدها تحصیلات دوره ی دبیرستان خود را در سال ۱۳۲۶ در دبیرستان رهنما شروع کرده و در رشته ی  طبیعی ، تجربی امروز فارغ التحصیل شد .

تابستان سال ۳۵ فصیح پس از این که چندین سال در درخونگاه تدریس می کند ،

این محله را ترک کرده و به استانبول می رود و بعد از آنجا به پاریس و سپس به آمریکا مهاجرت می کند .

او در این کشور لیسانس شیمی خود را از دانشگاه بوزمن مانتانا گرفته و بعد در سانفرانسیسکو ، با دختری نروژی به نام آنابل ازدواج می کند .

اما در درد ناک ترین حادثه زندگی فصیح زمانی است که آنابل را با بچه ای که در شکم داشت ، زمان زایمان از دست می دهد .

برگ جدیدی از زندگی اسماعیل فصیح

در گذشت آنابل و فرزندش باعث می شود که فصیح یک سال در سانفراسیسکو و در اوضاع روحی بدی به سر برد و بعد از آن به مونتانا می رود .

وی در مونتانا مدرک ادبیات انگلیسی می گیرد .

تحصیل در این شهر ، باعث می شود که وی به دیدار همینگوی برود و این دیدار باعث می شود که دوستی ای بین او و همینگوی برخوردار شود .

وی پس از تحصیل نیمه کاره در دانشگاه میشیگان به تهران بازگشت .

وی پس از بازگشت به تهران ، چند ماهی را به انتشارات فرانکلین رفت و در آنجا در سمت مترجم کار کرد .

اما با معرفی صادق چوبک ، به شرکت ملی نفت ایران رفت و کارمند شرکت نفت شد. فصیح ۱۹ سال در این شرکت فعالیت نمود .

دوران نویسندگی اسماعیل فصیح

اگر بخواهیم به دوران نویسندگی اش بپردازیم باید بگوییم که وی اولین مجموعه خود را در انتشارات فرانکلین به سال ۱۳۴۷ و با نام شراب خام روانه ی بازار کرد .

ویراستاران این کتاب نجف دریا بندری و بهمن فرسی بوده اند .

بعد از آن وی با انتشارات صفی علیشاه همکاری کرده و در سال ۴۹ مجموعه داستان خاک آشنا را به رشته ی تحریر در آورد .

آنچه که در آثار اولیه فصیح بسیار خود نمایی می کرد ، مبحث سبک نوشتاری او بود. سبک نوشته هایش بسیار ساده بود و طنازی بسیاری داشت .

آثار فصیح خیلی زود با اقبال گسترده مخاطبین روبرو شد . او یکی از شاگردان ارنست همینگوی بود و این مسئله در تمامی نوشته هایش نیز عیان بود .

او حتی یک خود نوشت خاطره گونه ای از دیدارش با ارنست همینگوی دارد که مستقیما آن را برایتان روایت می کنیم :

اولین دیدار اسماعیل فصیح و ارنست همینگوی

” کلاس من از اول فوریه شروع شد . بیشتر درس‌ها دربارهٔ ادبیات جهان بود ، با دو درس خاص دربارهٔ کارهای ارنست همینگوی.

استادان به کارهای او بیشتر از کارهای دیگر نویسندگان آمریکا و اروپا توجه می‌کردند .

ماه‌ها بود که استادان ادبیات دانشگاه و دانشجویان علاقه‌ مند از ارنست همینگوی ، که همان نزدیکی‌ها زندگی می‌کرد ،

دعوت کرده بودند روزی به دانشگاه بیاید و دربارهٔ زندگی و نوشته‌ های خود برایشان سخنرانی کند .

همینگوی این دعوت را عقب انداخته و گفته بود حال و حوصله و توانش را ندارد .

سرانجام در ماه آوریل جواب مثبت داد و قرار شد روز یکشنبه بیست و سوم آوریل ، ساعت ده صبح ، سخنرانی‌ اش را انجام دهد .

آن روز من و آنابل صبح زود به دانشگاه رفتیم تا جای خوبی در سالن پیدا کنیم .

نشان به آن نشانی که همینگوی تا ساعت یازده پیدایش نشد .

سرانجام خبر رسید که وارد محوطهٔ دانشگاه شده .

لباس اسپورت با شلوارک شکاری و پیراهن نیم‌ تنهٔ ورزشی به تن داشت .

او که در آن زمان شصت‌ ساله بود ، به سالن اجتماعات نیامد .

روی صندلی ‌ای وسط چمن باغ بزرگ نشست و رئیس دانشگاه استادان هم حریفش نشدند .

همهٔ حاضران ، استادان و دانشجویان به ‌صورت نیم ‌دایره جلویش نشستند . من و آنابل در اولین ردیف جا گرفتیم .

همینگوی هم که منتظر بود همه سر جاهایشان بنشینند ، مدام عصایش را از این دست به آن دست می‌کرد و به من خیره شده بود.

لابد چون مثل بقیهٔ پسرها موبور و چشم ‌آبی نبودم . با صدایی ظریف و کمی زنانه پرسید :

شما کجایی هستید ؟

حتماً فکر کرده بود من با آن خوش پوشی و پوست سبزه اهل آمریکای لاتین هستم .

با لهجهٔ آمریکایی گفتم «آیرَن»، که البته دو معنی داشت : یکی «ایران» و یکی «من دویدم» .

با خنده سرش را بالا گرفت و پرسید: تمام راه را؟ از آسیا تا آمریکا؟

گفتم : نه ، آقا ! با اتوبوس و قطار و هواپیما .

او گفت : ” چه می‌خوانید ؟ ” .

گفتم : ” زبان و ادبیات انگلیسی .

من در تهران کتاب پیرمرد و دریا را خوانده‌ام . در جهان کم‌ نظیر است . بهترین رمانی است که تا کنون نوشته شده . ” .

گفت : ” این‌ طور فکر می‌کنید؟ ” .

گفتم : ” اثر ادبی جاودانه ‌ای است و کاملاً نمادین ، زیرا وقتی مرد در دریای زندگی بزرگ ‌ترین ماهی عمرش را گرفت

و آن را با قایق به ساحل کشاند ، کوسه ‌های خونخوار از آن جز اسکلتی باقی نگذاشته بودند. ” .

گفت : ” با خنده ‌ای کم‌ حوصله یک انگشتش را به طرف من دراز کرد و پس از مکث کوتاهی فقط گفت «Right» . همه دست زدند .

آنابل برگشت و با عشق و تحسین به من نگاه کرد .

فکری در سرم می‌چرخید . نمی‌دانستم ارنست همینگوی به من گفته «Right» یعنی درست است ، یا «Write» یعنی بنویس . ” .

روزی شگفت ‌انگیز و نازنین از آب درآمد . تنها باری بود که او را، که در هشتاد کیلومتری‌ ام زندگی می‌کرد ، دیدم .

دفعهٔ بعدی وجود نداشت . یک ماه بعد شنیدم که با شلیک گلوله‌ای در دهانش خود را کشته‌ است .

اما بعد اسماعیل فصیح در ۲۵ تیر سال ۱۳۸۸ به دلیل مشکل عروق مغزی در گذشت و برای همیشه دیده از جهان فرو بست .

آثار اسماعیل فصیح

·        شراب خام ۱۳۴۷

·        دل کور ۱۳۵۱

·        داستان جاوید ۱۳۵۹

·        ثریا در اغما ۱۳۶۳ ترجمه انگلیسی در لندن ۱۹۸۵، ترجمه عربی در قاهره ۱۹۹۷

·        درد سیاوش ۱۳۶۴

·        زمستان ۶۲ ۱۳۶۶ ترجمه آلمانی ۱۹۸۸

·        شهباز و جغدان ۱۳۶۹

·        فرار فروهر ۱۳۷۲

·        باده کهن ۱۳۷۳

·        اسیر زمان ۱۳۷۳

·        پناه بر حافظ ۱۳۷۵

·        طشت خون ۱۳۷۶

·        بازگشت به درخونگاه ۱۳۷۷

·        کمدی تراژدی پارس ۱۳۷۷

·        لاله برافروخت ۱۳۷۷

·        نامه‌ای به دنیا ۱۳۷۹

·        در انتظار ۱۳۷۹

·        عشق و مرگ ۱۳۸۳

·        گردابی چنین حایل ۱۳۸۱

·        تلخکام ۱۳۸۶

·        خاک آشنا ۱۳۴۹

·        دیدار در هند ۱۳۵۳

·        عقد و داستان‌های دیگر ۲۵۳۷=۱۳۵۷

·        گزیده داستان‌ها ۱۳۶۶

·        نمادهای دشت مشوش ۱۳۶۹

·        کشته عشق ۱۳۷۶

·        وضعیت آخر

·        بازی‌ها؛ روان‌شناسی روابط انسانی اثر اریک برن

·        ماندن در وضعیت آخر

·        استادان داستان

·        رستم نامه

·        خودشناسی به روش یونگ

·        تحلیل رفتار متقابل در روان‌درمانی

·        شکسپیر زندگی/خلاصه کل آثار/ هملت

·        خواهر کوچیکه اثر ریموند چندلر

مروری بر آثار اسماعیل فصیح

اسماعیل فصیح از نویسندگان با سواد و صاحب اصالت در نویسندگی ایران است . متاسفانه سالیان سال است که ما در نویسندگی چنین افراد با سوادی را نداشته ایم .

عمده ی نویسندگان ما در ایران نویسندگان ذوقی هستند که دانش نویسندگی را بصورت تجربی آموخته اند و در هزار توی دانش نویسندگی سیر نکرده اند .

اما فصیح از جمله نویسندگانی است که نه تنها دانش نویسندگی دارد ، بلکه به خدمت نویسندگان بزرگی چون ارنست همینگوی رسیده است و از مکتب نویسندگی انگلستان و آمریکا بسیار توشه برداشته است .

نوشته های او عمدتا چون ادبیات غرب دارای فرم ساده و طنازانه است . او توانست در دهه ی ۷۰ در ایران پیشتاز رمان نویسی مدرن باشد و مخاطبان بسیاری را نیز به خود اختصاص دهد .

آثار اسماعیل فصیح چه در حوزه ی ادبیات و چه در حوزه ی ترجمه از شاخص ترین آثار موجود در ادبیات ایران می باشند .

در سالهای اخیر ، مترجمانی ، آثار او را به دیگر زبان های زنده ی دنیا ترجمه کرده اند که بسی مایه ی افتخار است . در ادامه بخشی از داستان جام شراب را با هم مطالعه می کنیم :

” عمر ما هر کدام حلقه ‌ای از یک زنجیر افسانه ای است که هرگز حساب نشده . یک ایرانی به گوشه ای از یک نسل یک قاره جوان درس فلسفه و عرفان می‌دهد ، شاید به این دلیل ساده که یک دریانورد پرتغالی ، راه هندوستان را عوضی رفت .

بچه یک جوان تهرانی موقع دنیا آمدن در واشینگتن تلف می‌شود ، چرا که خون یک زن نروژی مرضی از پدر معیوب خود در آنگون نروژ به ارث برده بود .

دختری تبریزی در تهران آدمکش می‌شود ، چرا که یک قاچاقچی در خرمشهر از دست قانون در رفت .

من و ویدا یک شب عصاره گازدار تاکی را در زعفرانیه تهران خوردیم که یک تابستان زیر آفتاب شمال و نیز ایتالیا جان گرفته بود . در این فکرم که الآن عصاره روح زیبای او چشمان چه کسی را در لوس‌آنجلس سیراب می‌کند؟ ” .

شاید این مطالب رو هم در حوزه نویسندگی دوست داشته باشید

آموزش نویسندگی
صد رمان برتر جهان
تبلیغ نویسی
نامه عاشقانه
دریافت شابک
انشانویسی
خاطره نویسی
قصه کودکانه
چاپ کتاب

[table id=1 /]