ژان پل سارتر و هر آنچه که باید از زندگی و آثارش بدانید

در این بخش از زندگینامه نویسندگان آشنا می شویم با نویسنده زیر :

ژان پل سارتر و هر آنچه که باید از زندگی و آثارش بدانید

تاریخ نویسندگی ، فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشته است. در فراز و فرود این دشت عظیم ، نام هایی نهفته است که هر کدام برگی از هویت و شناسنامه ی نویسندگی در سر تا سر جهان را رقم زنده اند.

مطالعه ی تاریخ زندگانی آنان و سیری در احوالات و آثار آنها ، نمایی هر چند کوتاه و گذرا ، اما عمیق و قابل تامل به ما هدیه می کند.

در دل هر یک از کلمات آنان ، گنجینه ای از رازها و معانی نهفته  است و در پیاپی سطور پربار آنان ، رازهایی برای نویسندگان.

قصد ما همگام شدن و سفر به زمانه و زندگی آنان است تا با ذهن و زبان آنان بیش از پیش آشنا شویم و از این همصحبتی ها خوشه ای چند پی توشه ی نویسندگی خود برداریم.

در این برهه از زمان، دفتر زندگانی ” ژان پل سارتر ” ، نویسنده ی فرانسوی و خالق کتاب ” تهوع” را ورق میزنیم به امید آنکه برگی چند به یادگار نصیب دوستداران خود کند.

زندگی نامه ژان پل سارتر

” ژان پل سارتر ” (Jean Paul Sartre)فیلسوف، اگزیستانسیالیست، رمان، نمایش نامه نویس و منتقد فرانسوی در ۲۱ ژوئن ۱۹۰۵ متولد شد.

پدرش ژان باپتیست سارتر افسر نیروی دریایی فرانسه زمانی که ژان پل سارتر ۱۵ ماهه بود در اثر تب درگذشت.

بعدازآن به همراه مادرش آنه ماری شوایتز به‌سوی خانواده مادری‌اش رفت. پدربزرگش در مدرسه زبان آلمانی را آموزش می‌داد.

ژان زیر نظر او و چندین معلم خصوصی خواندن و نوشتن را به زبان‌های آلمانی و فرانسوی در خردسالی آموخت و تربیت شد.

کودک که بود بینایی چشم راست خود را به علت آب‌مروارید از دست داد. تا ۱۰ سالگی در انزوا به خواندن آثار مهم ادبی و تاریخی پرداخت و دور از مردم بود.

او سپس به مدرسه لیس هنری هشتم رفت. در ۱۲ سالگی مادرش با دوست قدیمی پدرش ازدواج‌کرده و به لا روشل رفته و در آنجا مستقر شدند.

در اثر این اتفاق ژان از مادرش متنفر شد. تا ۱۵ سالگی در مدرسه‌ای در لا روشل مشغول تحصیل بود اما خشونت‌های دانش آموزان و جو مدرسه برای او غیرقابل‌تحمل بود.

در ۱۹۲۰ راهی مدرسه‌ای شبانه‌روزی در پاریس شد و در آنجا با پل نیزان آشنا شد و این آشنایی آغازی برای رفاقتی بلندمدت بود.

نیزان تأثیر بسیاری در آشنایی ژان با ادبیات معاصر داشت. دو سال بعدازآن دیپلم خود را دریافت کرد و با نیزان در دانشسرای عالی پاریس در رشته آموزگاری ادامه تحصیل داد.

در ۱۹۲۴ در امتحان ورودی بین ۳۵ نفر، هفتم شد و با میزان اقدام با انتشار مجله در دانشسرا کرد.

او معتقد بود ” فلسفه فهمیدنی است، نه حفظ کردنی. ” و به همین علت چهارسال بعد در امتحانات نهایی فلسفه مردود شد.

سال بعدازآن جایگاه نخست در امتحانات نهایی را به‌دست آورد. سیمون دوبودار (فیلسوف، نویسنده و فمینیست) در طی آشنایی با ژان عاشق و دلباخته‌ی او شد و تا پایان عمر در کنار بود باوجوداینکه در روزهای آخر زندگی ژان ارتباط آنها کم‌رنگ شده بود.

وی بعد از به‌پایان رساندن تحصیلات در دبیرستان‌ها مشغول تدریس فلسفه شد و بعد از مدت‌ها جهت کامل شدن تحقیقات در ارتباط با فلسفه پدیدارشناسی هوسرل با استفاده از بورس تحصیلی به آلمان سفر کرد و در برلین ادامه تحصیل داد.

اما بعد از مدتی به علت غیرقابل‌تحمل بودن حکومت آلمان با پاریس بازگشت و تدریس فلسفه را ادامه داد.

او نویسندگی را آغاز کرد و در ۱۹۳۸ با تهوع (رمان فلسفی) به شهرت رسید. بعدازآن نوشتن مجموعه داستان‌های دیوار را آغاز کرد اما با شروع جنگ جهانی دوم به‌پایان نرسید.

ژان و سیمون باهم ازدواج نکردند اما همیشه در کنار هم و جویای حال یکدیگر بودند؛. وی سرانجام در ۱۵ آوریل ۱۹۸۰ درگذشت.

آثار ژان پل سارتر

• تهوع
• کلمات
• هستی و نیستی
• اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر
• سایه انسانها
• گوشه‌نشینان آلتونا
• مگس‌ها
• و …

مروری بر آثار و اندیشه ها ژان پل سارتر

ژان پل سارتر را می‌توان تأثیر گذار ترین نویسنده‌ی سیاسی تاریخ نویسندگی جهان دانست. ژان پل سارتر نویسنده و فیلسوف فرانسوی، از نویسندگان جنجالی و سیاسی نویس دوران خود بود.

او یکی از جریان سازترین نویسندگان در بیداری ملی فرانسه و همچنین خیزش‌های انقلابی در جهان بوده است.

درونمایه ی اکثریت آثار سارتر به انسان و مفهوم زندگی او در دنیا می‌پردازد.

سارتر همیشه دغدغه‌ی آزادی مردمان جهان را داشته است و خود را نیز مسئول در برابر فراهم‌سازی این آزادی از طریق آگاهی بخشی می‌دانسته است.

او باورهای انسان مدرن را مدام به چالش می‌کشیده و گونه‌های نوینی از برده‌داری فکری را به او گوشزد می‌کرده است.

او همیشه به مردمانی که به هر دلیلی در وضعیت بدی از زندگی بودند، توجه خاصی داشته است.

او عامل بسیاری از اسارت‌های انسانی را مرگ اخلاق می‌بیند.

همچنین او در ستایش زندانیانی که در پای عقیده‌هایشان جان می‌دهند بارها مقالاتی به رشته‌ی تحریر درآورده است.

سارتر از دسته نویسندگانی بود که قالب‌های مختلفی را برای بیان حرف‌هایش انتخاب می‌کند.

سارتر در عین آنکه یک نویسنده ی بسیار قدرتمند بود اما حاشیه‌های او به‌شدت از وجهه‌ی عمومی کم کرده و او را حتی تا مرز تنفر پیش برده است.

جدای از همه اندیشه‌های سیاسی و حاشیه‌هایی که برای او وجود دارد، نثر او نثری گیرا و روان است.

حتی بعد از سال‌ها و بعد از ترجمه‌های متعدد از کار او نثر او همچنان استوار است. درواقع ویژگی عظیم سارتر این نکته بوده است که او نه تنها خود را در قبال مردم مسئول می‌دید، بلکه خود را در قبال نثر خود نیز مسئول می‌دید.

این امر بسیار در نوع نگارش وی مشاهده می‌شود. درواقع سارتر به همان میزان که به آزادی انسان و ارزش و اعتبار او در جامعه‌ی بشری تأکید دارد، بر سبک آگاهی دادن نیز توجه بسیار دارد.

او معتقد بود که انسان‌ها برای رهایی از زندان‌های اسارت و برای آزادی از بند بردگی فکری، بسیار منفعل‌اند.

او در گام اول سعی می‌کرد به ستایش زندگی بردگان بپردازد و آنان را با یک همدردی مواجه کند و بعد به تحریک آنان برای رسیدن به خواسته‌هایشان بپردازد.

رمان‌های سارتر را می‌توان از دو دریچه خواند.

نخست آنکه آن را یک رمان احساسی بدانیم و دربند حوادث آن جلو برویم و دوم آنکه تمامی شخصیت‌ها و موقعیت‌ها را با فرامین آن‌ها بخوانیم و برداشت‌های اجتماعی و سیاسی از آن‌ها داشته باشیم.

در هر دو صورت تجربه‌ی خوانش آثار سارتر شیرین خواهد بود به این دلیل که او هم‌قلمی توانا، هم ذهنی استوار و هم عقایدی جهان‌شمول داشته و این طراوت فکری باعث شده است که سارتر در لیست بهترین‌های نویسندگی در جهان قرار بگیرد.

رمان تهوع معروف‌ترین اثر اوست. سارتر در آن به زندگی انسان‌ها می‌پردازد و آن را موشکافانه بررسی می‌کند.

اگر علاقه‌ای به سبک تفکر سارتر دارید می‌توانید با خوانش تهوع از آثار او، به درک بهتری از دیدگاه‌های او برسید. در زیر بخشی از کتاب تهوع را باهم مطالعه می‌کنیم:

” آدمهای حرفه‌ای در تجربه, آن‌ها زندگی‌شان را به حال کرخ و خواب آلود خرخر کشیده‌اند,هول‌زنان و بی‌تاب ازدواج کرده‌اند و الله بختکی بچه پس انداخته‌اند. آن‌ها به آدم‌های دیگر توی کافه‌ها, توی عروسی‌ها, توی عزاها برخورده‌اند. گاهی که در گرداب گیر افتاده‌اند, دست و پا زده‌اند بدون آن‌که بدانند چه بر سرشان آمده است.

هر چه دور و برشان رخ داده است, خارج از دیدرس‌شان آغاز شده و به پایان رسیده است, شکل‌های دراز تیره, رویدادهایی که از دور دست می‌آمده‌اند, تند از پهلویشان گذشته و بگویی و نگویی لمسشان کرده‌اند و وقتی خواسته‌اند نگاهشان کنند دیگر همه چیز پایان یافته بود و بعد نزدیک‌های چهل سالگی, افکار حقیر لجوجشان و چند ضرب‌المثل را تجربه نام می‌گذارند, شروع می‌کنند که ادای ماشین پخش کننده‌ی اتوماتیک را درآورند, سکه‌ای در شکاف سمت چپ بیندازید و قصه‌هایی پوشیده در لای کاغذ نقره‌ای بیرون می‌آید, سکه‌ای در شکاف سمت راست بیندازید و اندرزهای گرانبهایی گیرتان می‌آید که مثل کارامل ِ نرم به دندان‌ها می‌چسبد…ولی غیرحرفه‌ای‌ها هم وجود دارند … آنها, نزدیکی‌های چهل سالگی حس می‌کنند از تجربه‌ای که نمی‌توانند بیرونش بریزند ورم کرده‌اند.

خوشبختانه بچه‌هایی پس انداخته‌اند و آن تجربه را در جا به خوردشان می‌دهند. خوش دارند به ما بقبولانند که گذشته‌شان هدر نرفته است, که یادبودهایشان متراکم شده‌اند و به نرمی و راحتی به فرزانگی تبدیل یافته‌اند. گذشته بدرد بخور! گذشته قطع جیبی, کتاب لبه طلاییِ پر از امثال و حکم قشنگ… آیا چنین است که زندگی به عهده گرفته به عوض آنها بیندیشد؟ آنها نو را با کهن تبیین می کنند و کهن را با رویدادهای باز کهنتر تبیین کرده اند, مانند آن مورخانی که از لنین یک روبسپیر روسی و از روبسپیر یک کرامول فرانسوی می سازند: آخر سر اصلاٌ از هیچ چیز سر در نیاورده اند…” .

تهوع اثر ژان پل سارتر

شاید این مطالب رو هم در حوزه نویسندگی دوست داشته باشید

آموزش نویسندگی
صد رمان برتر جهان
تبلیغ نویسی
نامه عاشقانه
دریافت شابک
انشانویسی
خاطره نویسی
قصه کودکانه
چاپ کتاب

[table id=1 /]