جان راسکین ، نویسنده و منتقد ادبی برتانیایی ، به تاریخ ۸ فوریه ۱۸۱۹ در لندن دیده به جهان گشود .

وی یکی از بزرگترین و ارزشمند ترین نویسندگان بریتانیا می باشد. اما بعد وی در کودکی دچار بیماری سختی شد و شب و روز از مراقبت شدید پدر و مادر برخوردار بود، در چهار سالگی پدر او را به دیدن کلیساها، موزه ها و زیباترین مناظر طبیعی می برد و ذوق او را به جانب موسیقی و نقاشی و مطالعه شعر می کشاند

و در عین حال او را به سرودن شعر یا نوشتن قطعه های منثور وامی داشت، بدین طریق راسکین از تعلیم و تربیتی آمیخته با ادراک زیبائی بهره مند شد. مادر کتاب مقدس را به او می آموخت و پدر به مطالعه آثار شکسپیر و پوپ و سروانتس و بزرگترین نویسندگان کلاسیک تشویقش می کرد، اما تحصیلات مدرسه ای راسکین نامنظم بود. ابتدا در لندن و سپس در ۱۸۳۷ در آکسفورد به تحصیل پرداخت .

در این زمان شیفته دختر زیبا و پانزده ساله همکار فرانسوی پدرش گردید و چنان دل باخت که بی اعتنائی دختر او را به بستر بیماری کشاند و موجب شد که تحصیل را ناتمام بگذارد و برای بهبود به سفری دست زند که دو سال بطول انجامید .

جان در ۱۸۳۹ به آکسفورد بازگشت و منظومه سالست و الیفانتا را ساخت که به دریافت جایزه نیودیگت نایل آمد. در ۱۸۴۲ فارغ التحصیل گشت و بی درنگ به کار واقعی خود یعنی مطالعه هنر و طبیعت پرداخت. اولین کتاب راسکین که شامل ستایش پرشوری بود از ویلیام ترنر ، نقاش طبیعت ساز معاصر ، بدون ذکر نام نویسنده با عنوان نقاشان جدید در ۱۸۴۳ انتشار یافت .

این کتاب در پنج جلد نوشته شد که سه جلد آن پس از مرگ ترنر در ۱۸۵۱ منتشر شد. راسکین در این اثر نظر خود را در باره هنر عرضه می دارد، ارزش نقاشی و به طور کلی ارزش هنر را در آن می داند که اندیشه های عالی فراوانی را به ذهن القا کند. نویسنده سپس اندیشه های قدرت، تقلید، واقعیت و زیبائی را از هم مشخص می سازد،

از ارتباطشان با یکدیگر سخن می گوید و هر یک از بخشهای کتاب را به یکی از این اندیشه ها اختصاص می دهد. به عقیده راسکین هنر از نظر شکل و قالب باید چنان باشد که قسمتهای کوچک و بزرگ آن یکدیگر را کامل کند و هماهنگی خاصی را که برای تکامل ضروری است پدید آورد، و از نظر معنوی، هنر والا آن است که از طرفی به عالم بشری و از طرف دیگر به عالم الهى ارتباط یابد .

ازین رو ادراک زیبائی راسکین پیوسته با مبانی مذهبی و اخلاقی آمیخته است. این کتاب مورد حمله ناقدان هنری واقع شد و نقاشان آن را به سردی پذیرفتند . راسکین پس از آن از نواحی آلپ و ایتالیا دیدن کرد و در ۱۸۴۶جلد دوم کتاب را انتشار داد .

در ۱۸۴۸ با دختر بسیار زیبائی ازدواج کرد که کارشان به جدائی کشید. در ۱۸۴۹ کتاب هفت چراغ معماری را منتشر کرد که پیروزی بزرگی بدست آورد. در این اثر نیز هنر معماری را مبین عقاید مذهبی و اخلاقی و خواستهای ملی و عادات اجتماعی یک ملت میداند و هفت قانونی را که هنرمند باید از آن پیروی کند «هفت چراغ» می نامد و یکایک آنها را با انشائی آراسته و زیبا شرح می دهد. کتاب سنگ های ونیز در سه جلد (۱۸۵۱-۱۸۵۳)، مطالعه ای است در باره هنر معماری ونیز و تاریخ سیاسی و تمدن آن که با اقبال خوبی نیز مواجه شد .

وصف معماریها در این اثر با تصویرهائی آمیخته است که غالبا به وسیله خود نویسنده ترسیم شده و به کتاب رنگارنگی خاص بخشیده است . اصول طراحی در ۱۸۵۷، اصول علم مناظر و مرایا در ۱۸۵۹ و پنجمین و آخرین جلد از کتاب نقاشان جدید در ۱۸۶۰ انتشار یافت. این کتاب پایان دوره هنری زندگی راسکین را اعلام می دارد که پس از آن از نویسندگی درباره هنر دست می کشد و بقیه عمر را به بیان اصول عقاید خود در باره مسائل اجتماعی، تربیتی، اخلاقی و مذهبی می پردازد و اصلاحات اساسی تعلیم و تربیت را به وسیله یک سلسله سخنرانی، نامه، مقاله و رساله عرضه می کند که در حدود سی جلد از پنجاه جلد آثار او را در بر می گیرد، از آن جمله است: کنجد و زنبق ها ، تاج زیتون وحشی که همگی به طرز استادانه ای به نگارش در آمده اند .

وی همچنین نظر خود را درباره هنر و اقتصاد سیاسی در کتاب تا آخرین دم بیان کرده است. این اثر شامل چهار مقاله درباره اصول اولیه اقتصاد سیاسی است و ادراک راسکین را در باره ثروت نشان می دهد . در نظر راسکین ثروت چیزی جدا از بشر و ارزشهای معنوی نیست .

جسم بشر چون ماشین است و روح اوچون موتور این ماشین که قدرتش درهمه موازنه های سیاسی و اقتصادی دخالت دارد، بنابراین از اقتصاد باید ادراکی روحی و اخلاقی داشت . ثروت واقعی نباید از راه کار و زحمت دیگری بدست آید و آنچه انسان مالک است، نباید از حد احتیاج خود او بیشتر باشد و روزی به تملک دیگری در آید، زیرا این خود تجمل است و معادل جهل .

راسکین اثر دیگری در نقد هنری به نام صبحگاهان در فلورانس منتشر کرد، شامل شش قسمت درباره ی بازدید های او از مهمترین آثار معماری و هنری فلورانس در قرن سیزدهم و چهاردهم راسکین در ۱۸۶۹ استاد دانشگاه آکسفورد شد و سخنرانی هایش چنان شنونده های پر مخاطبی یافت که گاه ناچار میشد آنها را تکرار کند .

وی پس از مرگ پدر ثروت عظیم موروثی خود را سخاوتمندانه به امور خیریه و سازمانهای فرهنگی و موزه اختصاص داد. ده سال آخر زندگی را در ملک خود به سر برد و به تجدید نظر در آثارش پرداخت .

بسیاری از محققین راسکین را نویسنده ای بزرگ و نثر نویسی برجسته میدانند و عده ای از منتقدان به ذوق هنری او شک دارند، در هر حال نفوذ راسکین را در چند نسل پس از او نمی توان انکار کرد، چنانکه در کتاب در جستجوی زمان از دست رفته اثر مارسل پروست این نفوذ احساس می شود .

پروست بعضی از آثار راسکین را به زبان فرانسوی ترجمه کرده و در باره او چنین گفته است: «راسکین رهبر شعور عصر خود، استاد ذوق و سلیقه و مبتکر و رهنمون ادراک زیبائی و اخلاقی است.» برنارد شاو در باره او گفته است: «من به چند تن انقلابی مؤمن برخورده ام که بیشتر آنان در پاسخ به پرسش من که «آیا کارل مارکس است که شما را در مسیر انقلاب انداخته» گفته اند: نه! راسکین ما را به این راه کشانده است.» . وی به تاریخ ۲۰ ژانویه ی ۱۹۰۰ جهان را بدرود گفت .

آثار جان راسکین

• سنگ های ونیزی
• تا به آخرین دم
• هفت چراغ معماری
• نقاشان مدرن
• پادشاه رودخانه های طلایی
• کنجد و زنبق ها
• اصول طراحی
• در باب هنر و زندگی
• تاج زیتون وحشی
• مشعله های حافظه
• مقالاتی در باب هنر
• هنر انگلستان
• شاعرانگی معماری

مروری بر آثار جان راسکین

راسکین نویسنده و نماینده ی قلم به دستان اهل هنر بود. او یکی از مشهور ترین نویسندگان حوزه ی هنر و جامعه شناسی هنر است. اکثر آثار او در باب تاریخ هنر ، پژوهش هایی در باب هنر و همچنین ادبیات است. گرایش های هنری ویژه ی راسکین باعث گشت که خیلی زود روی زبان ها بیفتد .

هر چند که آثار نخستین او آن چنان که باید و شاید مورد اقبال قرار نگرفت ، اما وی توانست با کوشش بسیار مسیر خود را در راه رسیدن به موفقیت تثبیت کند و کتاب هایش را به یکی از پر فروش ترین و پر محتوا ترین کتاب های هنر و ادبیات در دنیا تبدیل کند .

وی نوشته های ادبی بسیاری نیز دارد که هر کدام نمایانگر بخشی از فرهنگ کشورهای مختلفی است که وی به آن ها سفر کرده است. در ادامه بخش هایی از نوشته های راسکین را که به طور اختصاصی توسط تیم مطالعاتی استاد تیموری ترجمه گردیده است را با هم مطالعه  می کنیم. امیدواریم که این گفتاوردها بتواند راهی برای پی بردن به ارزش آثار راسکین در شما باز کند :

• برای بسیاری از انسان ها جهان همیشه به یک شکل است و همه چیز ملال آور است ، حتی آب و هوا. من هرگز نفهمیدم که آب و هوای بد به چه معناست ؟ هوای آفتابی زیباست و دلپذیر ، هوای ابری که باد در موهایتان می پیچد ، درست مانند برسی می ماند که جان آدمی را تازه می کند. باران همه چیز را نو می کند و با طراوت و برف پر از هیجان است. پس دیگر هوای بد معنی ندارد. اینها تنها گونه هایی متفاوت از یک هوای خوب هستد. یک حهان خوب ، گاها نیاز به یک نگاه متفاوت دارد.
• کتاب ها از نظر من ارزش زمانی دارند . در واقع این ارزش زمانی آن هاست که می تواند ارزش محتوایی آن ها را نیز تعیین کند. شما شاید کتابی بنویسد که خیلی هم پر محتوا باشد ، اما اگر از تاریخ نشر آن یکسال بگذرد ، دیگر مطالبش حرفی برای گفتن نداشته باشد. پس مهم است که زمان را در کتاب نوشتن و کتاب خواندن امری مهم بدانیم. برای من کتاب ها کلا دو دسته اند. کتاب هایی برای پر کردن ساعات زندگی و کتاب هایی برای ابدیت.
• اگر می خواهید یک انسان را مورد آزمایش قرار دهید و به او یک نگاه جامع داشته باشید ، فروتنی اش را مورد بررسی قرار دهید. فروتنی را بد معنا نکنید. منظورم آن نیست که فردی به ارزش خود آگاهی نداشته باشد و یا میان قدرت مند بودن و یا ضعیف بودن خود شک داشته باشد و آنگاه فروتنی کند. من از انسان هایی حرف میزنم که می دانند قدرتمندند و در عین عظمت ، آن را کنار می گذارند و فروتنی می کنند. آنها همه چیز را عادلانه می بینند و به هیچ چیز دیدی حریصانه ندارند.

شاید این مطالب رو هم در حوزه نویسندگی دوست داشته باشید

آموزش نویسندگی
صد رمان برتر جهان
تبلیغ نویسی
نامه عاشقانه
دریافت شابک
انشانویسی
خاطره نویسی
قصه کودکانه
چاپ کتاب