کارل مارکس
کارل مارکس ، نویسنده ، شاعر ، اقتصاد دان ، فیلسوف ، جامعه شناس و یک انقلابی بزرگ تاریخ ، در تاریخ ۵ مه ۱۸۱۸ در پروس دیده به جهان گشود .
کارل پوپر در خانواده ای زاده شد که پدرش یک وکیل دادگستری بود و گرایشات مذهبی تندی داشت و خود از خاخام های مشهور و به نام شهر محسوب می شد .
پدر مارکس ، در همان دوران جوانی به این دلیل که دولت آلمان موانعی برای کار یهودیان قائل شده بود و جریان یهودی ستیزی در آلمان در جریان بود ، مجبور شد برای حفظ مقام خود در کارزار حقوقی دین خود را به مسیحیت آن هم در شاخه ی پروتستان تغییر دهد و نام خود را نیز از آن بعد که هاینریش مارکس نام بنهد .
با این اوصاف کارل مارکس جوان نیز از بدو تولد به شاخه ی مسیحیان پیوست و تحت فشارهای پدر و خانواده گرایش های دینی را پذیرفت . اما بعد کارل مارکس پس از اینکه تحصیلات ابتدایی را در پروس سپری کرد وارد دبیرستان شد و بعد برای تحصیل در دانشگاه به شهر بن رفت و تحصیل در رشته ی مورد علاقه اش که ادامه دهنده ی راه پدر بود ، یعنی حقوق را دنبال کرد .
زندگینامه کارل پوپر
پس از اینکه یک سال در دانشگاه بن به تحصیل پرداخت ، تصمیم گرفت که به برلین عزیمت کند . دلیل سفر او به برلین ان بود که کارل مارکس شهر بن را شهری در انزوا و سکوت می دید و آن زمان کارل مارکس جوان خواستار قرار گرفتن در جریان اتفاقات سیاسی و اجتماعی دوره و زمانه ی خویش بود .
از این رو به برلین رفت و در رشته ای که آن روزها ذهن او را درگیر کرده بود ، یعنی فلسفه و تاریخ شروع به تحصیل کرد.مارکس این رشته را تا مقطع دکتری ادامه داد و در تز دکتری خود موضوعی را تحت اختلاف فلسفه ی طبیعت و دموکریتوس و اپیکور را پیش کشید و با درحه ی بالای علمی دانشگاه خود را به پایان رسید و به مدرک دکتری دست یافت. او پس از این که مدرک دکتری خویش را دریافت کرد ، آرزوی قلبی سالیان دور خود را دنبال کرد. او تصمیم گرفت که اصلاح جامعه را از دانشگاه ها که مرکز علم و پژوهش آن زمان بودند ، آغاز کند .
از این رو به دانشگاه رفت تا که تدریس در دانشگاه را آغاز کند. اما در این دوره دولت پروس نگذاشت که کارل مارکس در دانشگاه بن که دانشگاه مورد علاقه ی وی برای تدریس بود ، مشغول به کار شود. مارکس که از همان دوران جوانی تصمیم جدی و عزمی راسخ برای رسیدن به صدر تاثیر گذاران دوران خود داشت ، از این تصمیم خم به ابرو نیاورده و به روزنامه نگاری روی می اورد .
کارل پوپر به جبهه ی مخالف می پیوندد و با لیبرال ها شروع به همکاری برای نوشتن می کند و طی مدت کوتاهی به عضو ارشد تحریریه روزنامه می رسد. در این دوره مارکس توانایی های بالای خود را در زمینه ی تحلیل های سیاسی و اقتصادی به تصویر می کشد اما همزمان در این دوره جریان های جدیدی در جهان شکل می گیرد که به نقد مذاهب ، مسائل اقتصادی و … می پردازد .
مارکس که همیشه انسانی روشنفکر بود به مطالعه ی تمام روند و رویکرد این جریان ها می پردازد و سعی می کند که تمامی منابع را به دقت مطالعه کند و با دستی پر به سمت و سوی نوشتن آثاری جدید در باب این جریانات نو بشتابد. مارکس ، در این دوره به این قطعیت دست یافت که بهترین راه مبارزه با دولت های استبدادی انقلاب فکری و کارگری است .
از این رو به همراه دوست دیرینه ی خود فردریک انگلس ، اولین آتش انقلاب را روشن کرد و بیانیه ی مربوط به انقلاب کمونیستی را تنظیم و تحریر کرد .
مارکس که سعی خود را در ارتباط با جامعه دانشگاهی به دلیل موانع دولتی بیهوده دیده بود به سمت و سوی جامعه ی کارگری رفت و در این دوره میان کارگران به هگل جوان مشهور شد . اما مارکس چیزی فراتر از هگل بود و هنوز در این دوره زمینه های حضور آن مهیا نشده بود. از این رو نخستین کار این بود که بند از پای خود باز کند اولین کار این بود که مخالفت خود را با هگل در بسیاری از موارد اعلام کرد و به طبع با همان هگل های جوان که پیرو او بودند قطع رابطه کرد .
کارل پوپر به جنبش کارگری اروپا روی آورد . جایی که آتش های نخستین حرکت های انقلابی او برافروخته شد . ابتدا به انجمن بین الملل اول رفت و در آنجا به یک دبیر تبدیل شد و در همین دوره کتاب معروف خویش به نام سرمایه را به چاپ رساند و توانست اولین بن مایه های نقد اقتصاد سیاسی را بر پا کند .
این کتاب باعث شد که او بر سر زبان ها بیفتد و همه از او بعنوان رهبری جوان برای انقلابی دیرینه یاد کنند. در همین دوره کارل مارکس ، عاشقی را تجربه می کند. عاشقی ای که ابتدایی ترین قدمش قهر با پدرش بر سر همین مسئله بود . او بخاطر عشقش به پاریس می رود و سپس پاریس را به سمت لندن طی می کند و سر انجام به عشق خود دست پیدا می کند .
اما مصائب این عشق همین بس که وی مجبور به آن می شود که بیش از سی سال از عمرش را با معشوقه اش در لندن به تبعید بگذارند. اما هیچ کدام از این اتفاقات مانع از آن نشد که اندیشه های مارکسیسم جهانی نشود. در مدت کوتاهی نوشته های مارکسیسم و تمامی جزواتی که او در باب انقلاب نوشته بود جهانی شد و عجیب نیست اگر بگوییم که درست چندین سال پس از جنگ جهانی دوم ، یک سوم جهان حکومتی مارکسیستی را تجربه کردند و به این شیوه حکمرانی می کردند .
البته این را هم باید گفت که خوانش ها از مارکسیست بسیار متفاوت گردید تا به حدی که یکبار خود مارکس در این باره به طنز می گوید که : ” خیلی خوب است که با این تعاریفی که از مارکسیسم ارائه شده است ، من یک مارکسیسم نیستم . ” . کارل مارکس در نظرسنجی های مختلفی از جمله نظر سنجی بی بی سی در سال ۲۰۰۵ به عنوان بزرگترین متفکر دنیا در هزاره ی دوم شناخته شد .
کارل پوپر همچنین در دیگر نظر سنجی ای که صورت گرفته بود بعد از نیوتون و انیشتین در وب گاه بی بی سی جایگاه سوم را به عنوان بزرگترین دانشمند جهان به دست آورد .
و در یک کلام بصورت خلاصه باید بگوییم که اگر در علم جامعه شناسی ، فلسفه ، تاریخ ، اقتصاد و سیاست بخواهیم ده چهره ی برتر دنیا را لیست کنیم ، نام کارل مارکس در تمام این ده لیست خواهد بود . کارل مارکس در نهایت در تاریخ ۱۴ مارس ۱۸۸۳ در لندن دیده از جهان فروبست اما روح اندیشه های او همچنان در جهان جاری است .
آثار کارل مارکس
- سرمایه (کاپیتال)، ترجمهٔ ایرج اسکندری، اولین انتشار: ۱۳۵۲، چاپ جدید: ۱۳۸۳، انتشارات فردوس
- سرمایه، نقدی بر اقتصاد سیاسی (جلد یکم)، ترجمهٔ حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۸۶، انتشارات آگاه.
- سرمایه، نقد اقتصاد سیاسی (جلد دوم)، ترجمهٔ حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۹۳، انتشارات آگاه.
- سرمایه (کاپیتال)، تحلیل نقادانه تولید کاپیتالیستی (جلد یک)، ترجمهٔ جمشید هادیان، انتشار کاغذی: ۱۳۸۶، انتشار نسخه رایگان الکترونیکی: ۱۳۸۷.
- گروندریسه، مبانی نقد اقتصاد سیاسی، ترجمهٔ باقر پرهام و احمد تدین، چاپ اول ۱۳۶۳، انتشارات آگه
- دربارهٔ مسئلهٔ یهود؛ گامی در نقد فلسفهٔ حق هگل، ترجمهٔ دکتر مرتضی محیط، ویراستاران: محسن حکیمی-حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۸۱، نشر اختران
- دستنوشتههای اقتصادی فلسفی ۱۸۴۴، ترجمهٔ حسن مرتضوی، چاپ اول ۱۳۷۷، انتشارات آگه
- دربارهٔ تکامل مادی تاریخ (دو رساله و ۲۸ نامه)، ترجمهٔ خسرو پارسا، چاپ اخیر: ۱۳۸۰، نشر دیگر.
- صورتبندیهای اقتصادی پیشاسرمایهداری، ترجمهٔ خسرو پارسا، چاپ اول: ۱۳۵۳ چاپ اخیر: ۱۳۷۸، نشر دیگر.
- لودویگ فوئرباخ و ایدئولوژی آلمانی، ترجمهٔ پرویز بابایی، چاپ اول: ۱۳۷۹، نشر چشمه
- رسالهٔ دکترای فلسفه (اختلاف بین فلسفهٔ طبیعت دموکریتی و اپیکوری)، ترجمهٔ دکتر محمود عبادیان، حسن قاضیمرادی. چاپ اول:۱۳۸۱، نشر اختران
- هیجدهم برومر لوئی بناپارت، ترجمهٔ باقر پرهام، چاپ اوّل: ۱۳۷۷، نشر مرکز
- نبردهای طبقاتی در فرانسه، ترجمهٔ باقر پرهام، چاپ اوّل: ۱۳۷۹، نشر مرکز
- جنگ داخلی در فرانسه ۱۸۷۱، ترجمهٔ باقر پرهام، چاپ اوّل: ۱۳۸۰، نشر مرکز
- پنج مقالهٔ مارکس و انگلس دربارهٔ ایران، ترجمهٔ دکتر داور شیخاوندی، چاپ اوّل: ۱۳۷۹، نشر آتیه
- سانسور و آزادی مطبوعات، ترجمهٔ حسن مرتضوی، چاپ اول: ۱۳۸۴، نشر اختران.
- فقر فلسفه، ترجمهٔ آرتین آراکل، چاپ اوّل: ۱۳۸۳، نشر اهورا.
- خانواده مقدس، (مترجم) تیرداد نیکی، تهران: نشر آمه، ۱۳۸۸.
- گزیده نوشتهها در باره استعمار (با فردریش انگلس)، ترجمهٔ حمید محوی، پاریس: ۲۰۱۹
مروری بر آثار و اندیشه های کارل مارکس
کارل یک اسطوره در تاریخ بشریت است. این جمله ای نیست که ما به آن معتقد باشیم ، بلکه این جمله ای است که کولافسکی ، یکی از فیلسوفان و نویسندگان پژوهشگر تاریخ جامعه شناسی و فلسفه در جهان می گوید. کارل مارکس ، یک آزادی خواه ، یک فیلسوف ، یک اقتصاد دان و یک جامعه شناس بزرگ بود که بنا بر مستنداتی دستی در ادبیات هم داشت و هنر را نیز می ستود .
این چنین انسانی با چنین گستردگی فعالیت تنها لایق یک واژه و آن واژه ی اسطوره است. امروزه کارل مارکس ، دیگر تنها یک شخص آزادی خواه نیست و حتی دیگر رهبر یک جریان آزادی خواهی نیست بلکه یک مکتب فکری است. مارکسیسم ، مکتب فکری است که منتسب به کارل مارکس است .
اندیشه های کارل مارکس امروز یکی از بنیان های جدایی ناپذیر فرهنگ ، سیاست ، اقتصاد و دیگر مسائل مربوط به یک جامعه در جهان می باشد . شاید فرصت نباشد که تمامی اندیشه های او را تبیین کنیم ، چرا که او انسانی بزرگ با اندیشه های بسیار عظیم است ، اما در ادامه بخش هایی از جملات قصار او که شالوده ی تفکرات وی است را برایتان فراهم آورده ایم که از آن بهره بگیرید .
- آزادی از جمله تجملاتی است که هرکسی توان کسب آن را ندارد.
- اتحاد آنهایی که فکر میکنند و لذا رنج میبرند و آنهایی که رنج میبرند و لذا فکر میکنند، شرط دگرگونسازی جهان است.
- بزرگان تنها از آن رو بزرگ بنظر میرسند که ما (جلو آنها) زانو زدهایم، پس بگذار برخیزیم
- زیباترین چیز برای انسان زندگی است. زندگی فقط یکبار به او داده میشود، پس باید آن را چنان گذراند که سالهای به هدررفته عمر، موجب عذابی دردناک نگردد و بر پیشانی داغ رسوایی نزند و تا به هنگام بدرود زندگی بتوانیم بگوییم که همه اوقاتم صرف زیباترین چیزهای جهان، صرف مبارزه در راه رهایی بشریت بوده است. چون تصادف یا حادثهای تراژیک میتواند رشته آن را بگسلد.
- اگر انسان در جسم خود فانی، در عمل تاریخی خود، باقی است.
- هگل در جایی میگوید همه وقایع و شخصیتهای بزرگ تاریخ جهان از نو به شکلی ظاهر میشوند. وی فراموش کرده اضافه کند: بار اول به صورت تراژدی و بار دوم به صورت کمدی.
- تنها یک رابطهٔ اجتماعی معین بینِ انسانها است که در چشمِ آنها، شکلِ فانتزیِ رابطهٔ بینِ اشیا را به خود میگیرد.
- ایدئولوژی تاریخی ندارد.
- تمامی مناسبات ثابت و منجمد شده، همراه با زنجیره تعصبات و باورهای باستانی و قابل احترام آنها از میان میروند و تمامی نسبتهای نوپدید پیش از آنکه شکل پیدا کنند خصیصهای باستانی به خود میگیرند. هرآنچه سخت و استوار است دود میشود و به هوا میرود، هرآنچه مقدس است دنیوی میگردد و انسانها در نهایت ناگزیر میشوند تا با شرایط واقعی زندگی و مناسبات خود با همنوعانشان، رو در رو شوند.
- اگر فرصتی دست دهد، حوصله خواهمداشت که در دو یا سهصفحه، روش عقلانی که هگل کشف کرده و بلافاصله آن را به عرفان آلودهاست، برای درک عامه، به صورت قابل استفادهای ارایه دهم.
- این شهوت سیریناپذیر سودجویی و این اشتیاق مداوم به صرافی، خصلتی است مشترک بین سرمایهدار و کسی که نقدینهاش را زیر لحاف پنهان داشتهاست، ضمن اینکه، ذخیره کننده، سرمایهدار ابلهاست و سرمایهدار، ذخیرهکننده عاقل.
- شبحی برفراز اروپا به حرکت درآمدهاست، شبح کمونیسم.
- فلاسفه فقط به زعم خود جهان را تعبیر کردهاند؛ مسئله، دگرگونی آن است.
- مَثلِ پس از ما گو جهان را آب گیرد!، شعار هر فرد و هر ملت سرمایهدار است.
- مذهب، آهِ شکسته در گلوی محرومان رنجدیده و ریشخند دنیای سنگدلی است که زائیدهٔ روح بیجان شرایط اجتماعی میباشد. دین افیون ملتهاست.
- نسبت بین فلسفه و آموختن جهان حقیقی، مانند نسبت بین استمناء و همخوابگی است.
- نقاب اخلاقی – اقتصادی سرمایهداران تا زمانی چهرهٔ واقعی آنها را از دیگران میپوشاند که پولشان بدون وقفه به عنوان سرمایه کارایی داشته باشد.
- هیچکس مخالف آزادی نیست؛ حداکثر مخالف آزادی دیگران است .
سوالات متداول در خصوص زندگینامه کارل مارکس
۱- کارل مارکس کیست ؟
کارل مارکس ، نویسنده ، شاعر ، اقتصاد دان ، فیلسوف ، جامعه شناس و یک انقلابی بزرگ تاریخ ، در تاریخ ۵ مه ۱۸۱۸ در پروس دیده به جهان گشود .
۲- چهار اثر از آثار کارل مارکس را نام ببرید ؟
- دستنوشتههای اقتصادی فلسفی ۱۸۴۴، ترجمهٔ حسن مرتضوی، چاپ اول ۱۳۷۷، انتشارات آگه
- دربارهٔ تکامل مادی تاریخ (دو رساله و ۲۸ نامه)، ترجمهٔ خسرو پارسا، چاپ اخیر: ۱۳۸۰، نشر دیگر.
- صورتبندیهای اقتصادی پیشاسرمایهداری، ترجمهٔ خسرو پارسا، چاپ اول: ۱۳۵۳ چاپ اخیر: ۱۳۷۸، نشر دیگر.
- لودویگ فوئرباخ و ایدئولوژی آلمانی، ترجمهٔ پرویز بابایی، چاپ اول: ۱۳۷۹، نشر چشمه
شاید این مطالب رو هم در حوزه نویسندگی دوست داشته باشید
آموزش نویسندگی
صد رمان برتر جهان
تبلیغ نویسی
نامه عاشقانه
دریافت شابک
انشانویسی
خاطره نویسی
قصه کودکانه
چاپ کتاب
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.