کارل پوپر

کارل پوپر نویسنده و سیاست مدار اتریشی انگلستانی به تاریخ ۲۸ ژوئیه ی ۱۹۰۲ دیده به جهان گشود .

کارل پوپر در خانواده ای سنتی متولد شد و پدر و مادرش از طرفداران سر سخت دین مسیحیت و آیین پروتستان بودند ، اما او از همان دوره ی کودکی به رویای دیگری به نام آزادی و رسیدن به صلح بشری فکر می کرد و این نوید بخش روزگاری روشن برای کودکی در اتریش را به جهانیان عرضه می کرد .

زندگی کارل پوپر زندگی بسیار پیچیده ای است . اگر به انتخاب های او از دوره ی کودکی نگاه کنیم در می یابیم که وی فوق العاده راه سختی را برای رسیدن به موفقیت در پیش گرفته و همین امر باعث شده است که رشدی روز افزون و جهان گیر در کارنامه ی او ثبت شود . خودش در این باره می گوید که :

” به حقیقت دریافتم که زندگی راهی جز موفقیت در پیش روی آدمی نمی گذارد و رسیدن به موفقیت نیز راهی جز سوار شدن بر قایق تلاش ندارد . “.

زندگینامه کارل پوپر

اما بعد اگر بخواهیم به زندگی پر فراز و نشیب این فیلسوف و دانشمند بزرگ بپردازیم باید بگوییم که نخستین انتخاب عجیب و غریبش را در سال ۱۹۱۸ می گیرد. او تصمیم می گیرد که به کل مدرسه را رها کند و به مطالعات شخصی بپردازد . او حتی در این باب می گوید که مدرسه جایی است که برای رسیدن به انچه که می خواهی گاها تو را هزاران مایل دور تر می کنند .

کارل پوپر با همین تز فکری ، به خانه برگشت و دیگر پای به مدرسه نگذاشت و شروه به مطالعه ی تاریخ ، فلسفه ، ریاضیات ، ادبیات ، پزشکی و .. کرد و گاها بر سر کلاس بزرگان این رشته ها به عنوان مهمان حضور می یافت و از آن ها استفاده می کرد .

سال ۱۹۱۹ بود که در اثر هیجان دوران جوانی و تبلیغ گسترده ای که آن زمان کمونیست ها داشتند ، تبدیل به یک مارکسیست شد ولی حدودا چند ماهی بودن در این حزب به او این شمای کلی را داد که این حزب و تفکرات ان از دم بی پایه است و تنها وعده های بزرگی که درونشان پوچ است ، حاصل هم نشینی با آن ها بوده است .

از این روی از آن ها جدا شد و به نقد مارکسیست پرداخت. او در این سالها به این امر پی برد که فروید و آدلر ضعف های بزرگی در زمینه ی روان کاوی ارائه کرده اند و این باعث شد که به نقد آنان نیز بپردازد . سال ۱۹۲۲ وی در آزمون ورودی دانشگاه وین شرکت کرد و پذیرفته شد . سال ۱۹۲۸ پایان نامه ای را در باب روش شناسی در روان شناسی تفکر نوشت و توانست که  دکتری خود را دریافت کند .

در سال ۱۹۲۹ وی نظریات جدیدی در باب مسائل اجتماعی عرضه کرد . او کتابی نوشت که موضوعیت ان در باب مسائل مربوط به جامعه شناسی بود و در همین سال کتاب دیگری نوشت که تماما در باب هندسه بود و به ریاضیات مربوط می گشت که بعد ها در دبیرستان ها و مدارس آن را تدریس می کردند . او با نوشتن این کتاب موفق شد که جایگاه خود را بعنوان یک معلم در مدارس کشور باز کند و صلاحیت تدریس دریافت کند .

اما سال ۱۹۳۴ وی شروع به نوشتن و چاپ کتاب هایی کرد که چهره ی حقیقی کارل پوپر را به عنوان یک روشنفکر عیان کرد . او نخستین کتابش را تحت عنوان منطق پژوهش نوشت و بعد از انتشار این کتاب توانست برای تدریس به انگلستان دعوت شود و در دانشگاه علوم اخلاقی کمبریج و دانشگاه کنتربوری دعوت به تدریس شد .

کارل پوپر از سال ۱۹۳۷ تا به ۱۹۴۵ در دانشگاه کنتربوری به تحصیل فلسفه پرداخت و از بزرگترین اساتید زمان خویش گشت. جنگ جهانی دوم آغاز شده بود و فشار زیادی بر روی جامعه ی روشنفکر به لحاظ گرایش های سیاسی قرار گرفته بود که ناگهان کارل پوپر کتابی را تحت عنوان جامعه ی باز و دشمنان آن به رشته ی تحریر در آورد و توانست بمبی هزار برابر سنگین تر از بمب های طرفین جنگ بر سر اهالی اندیشه فرود آورد .

کارل پوپر پس از این کتاب که نقدی کامل به فاشیسم و مارکسیسم بود ، جایگاه خود رابه عنوان یک نظریه پرداز در جهان علم تثبیت کرد و پس از آن شروع به خرده پژوهش ها و رساله های خود کرد که از این میان کتاب ” زندگی سراسر حل مسئله است ” ، کتابی شاخص در بین اهالی علم شناخته شد .

سال ۱۹۵۰ دانشگاه هاروارد از او دعوت کرد که برای سلسله سخنرانی هایی به این دانشگاه سفر کند. از این رو اولین سفر کارل پوپر به امریکا رقم خورد. کارل پوپر بعد از سالها تلاش در زمینه ی تدریس در دانشگاه در سال ۱۹۶۹ بازنشسته شد و به اتاق کار و تحقیقات خود برگشت و خالق مقاله ها و سخنرانی هایی ارزنده شد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت .

نخستین فعالیت های کارل پوپر بعد از دوره ی بازنشستگی اش رجوع به فلسفه بود. او نخستین کاری که کرد این بود که سری به فلسفه و مبانی آن زد و تصمیم گرفت که آن ها را به ساده ترین شکل ممکن برای مردم باز گو کند .

از این رو نخستین کاری که کرد این بود که ابتدا کتاب هایی در باب آموزش فلسفه نوشت که در آن از هر گونه لفظ سخت دوری کرده بود و سعی کرده بود که به ساده ترین شکل ممکن آن ها را به مردم درس دهد و سپس کلاس هایی برگزار نمود که طی آن با مردم به صورت حضوری فلسفه کار می کرد. این کار باعث شد که شمار عاشقان به فلسفه در جهان زیاد تر شود و از نگاه پوپر ، هر میزان که انسان ها فلسفه را بهتر درک کنند به درک چیستی دنیا می رسند و این یعنی آزادی بشر از هر گونه اسیری . پوپر دارای افتخارت بسیاری بود .

دکترای فلسفه از دانشگاه وین، دکتری ادبیات از دانشگاه لندن و دکتراهای افتخاری حقوق، ادبیات، علوم طبیعی، فلسفه، علوم سیاسی، از دانشگاه‌های شیکاگو، واریک و کنتربوری، سالفرد و گلف، وین، مانهایم و زالتسبورگ، فرانکفورت، کمبریج، گوستاو و آدولف، آکسفورد تنها بخشی از افتخارت و مدارج علمی او می باشد .

کارل پوپر همچنین اعضاء انجمن سلطنتی و فرهنگستان انگلیس، عضو خارجی فرهنگستان علم و هنر آمریکا، انجمن فرانسه، عضو خارجی فرهنگستان ملی لینچه‌ای، عضو فرهنگستان جهانی  فلسفه علوم، وابسته فرهنگستان سلطنتی بلژیک، عضو آکادمی علم و هنر و فرهنگ اروپا، عضو افتخاری فرهنگستان جهانی تاریخ علوم، عضو افتخاری انجمن سلطنتی زلاندنو، عضو فرهنگستان زبان و ادبیات آلمان، عضو فرهنگستان علوم اتریش، عضو افتخاری حلقه PBK در هاروارد، عضو انجمن فلسفه آلمان، عضو افتخاری مدرسه علوم اقتصادی و سیاسی لندن و کالج داروین در کمبریج بود .

و علاوه بر تمام این ها ملکه بریتانیا رسما در سال ۱۹۶۵ پوپر را همنشین خود دانست و به او لقب Sir  اعطا کرد. پوپر در ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۴ برای همیشه دیده از جهان فرو بست .

آثار کارل پوپر

فلسفهٔ علم

• فقر مکتب تاریخ گرایی
• حدس‌ها و ابطال‌ها
• منطق اکتشاف علمی
• شناخت عینی، برداشت تکاملی
• حدس‌ها و ابطال‌ها: رشد شناخت علمی
• سرچشمه‌های دانایی و نادانی
• جهان گرایش‌ها
• اسطوره چارچوب: در دفاع از علم و عقلانیت

فلسفهٔ سیاسی کارل پوپر

• جامعه باز و دشمنان آن
• ناکجاآباد و خشونت: گفتارها و گفتگوهایی از کارل پوپر
• درس این قرن (مجموعه‌ای مقالات پوپر)
• زندگی سراسر حل مسئله‌است
• آینده باز است
• محدودیت‌های روش شناختی برنامه پژوهشی پوپر درباره ی جامعه باز
• اندیشه سیاسی کارل پوپر / نویسنده: جرمی شی‌یرمی

مروری بر آثار و اندیشه ها کارل پوپر

کارل پوپر را باید مدرس و استاد روشنفکری یک قرن دانست. هنگامی که از کارل پوپر صحبت می کنیم   ، صحبت از گنجینه ای از علم می کنیم که در هنوز هنوزه از چشمه ی جوشان نوشته هایش نکاتی برای بشریت و روشنفکری استخراج می شود . کارل پوپر را به جد باید یک نویسنده ی ابدی قلمداد کرد ، این نه تنها حرف ما بلکه حرف بزرگترین دانشمندان روی زمین است .

کارل پوپر یک سیاستمدار ، یک فیلسوف ، یک مورخ ، یک نظریه پرداز ، یک ادیب و به اصطلاح ما ایرانی ها یک علامه بود . او بر روی زندگی انسان تاثیر می گذاشت و این امر شیرین تر دستاورد او در تمام عمر به تعبیر خودش بود . او به قدری جایگاه والایی داشت که کسی چون ملکه ی بریتانیا او را بعنوان هم نشین خود انتخاب کرده بود و با او دیدارهای فراوانی در جهت ایجاد سیاستی برای رفاه مردم برقرار کرده بود. کارل پوپر در ایران نیز تاثیر بسیاری بر روی تاریخ تفکر گذاشته است. تقریبا می توان این چنین گفت که تاریخ روشنفکری ایران از ورود و ترجمه ی آثارهای کارل پوپر در ایران آغاز حقیقی خود را جشن گرفت. اما آن چه که پوپر را یک انسان بزرگ می کند ، شخصیت اوست . او انسانی آزاد اندیش بود و آزادی را در تمامی جملات و گفته هایش می توان یافت کرد. او برای آزادی بشر از چنگال آنچه که گریبان او را گرفته است ، هر کاری کرد. بسیاری از سیاست مداران دنیا از اینکه کارل پوپر دست به قلم می شود ، ترس بر جانشان چیره می شد و این راز پیروزی این انسان بزرگ بود. در ادامه بخشی از جملات قصار او و اندیشه های او را در باب جامعه ، سیاست ، تاریخ و انسانیت با هم می خوانیم و تاکید ویژه داریم که اگر می خواهید دانش تان در زمینه ی تاریخ ، اندیشه ، جامعه شناسی و سیاست گسترش یابد ، حتما کتاب جامعه باز و دشمنان آن را مرور کنید.

• معرفت ما چیزی جز حدس و فرضیه نیست و هیچ اقتدار و آمریتی و هیچ منبع شناختی – خواه عقل خواه مشاهده – ندارد و ما می‌باید همواره همه نظریه‌های خود را به بوته آزمون و سنجش بگذاریم.
• من اصلا نمی‌گویم که چیزی می‌دانم؛ مدعای من چیزی جز حدس و فرضیه نیست… اگر تو به مسئله‌ای که من با حدس خود و به شیوه‌ای آزمایشی قصد حل آن را داشته‌ام علاقه‌مندی، پس می‌توانی در حق من لطف کنی و تا آنجا که برایت میسر است بکوشی آن را هرچه موشکافانه‌تر نقد کنی
• همه ادعاهای ما و نیز تمام ادعاهای مبتنی بر ادراکات و حتی همه ادعاهای حقیقی ما با عناصری از عدم اطمینان گره خورده است.
• چه می‌توان کرد تا نهادهای سیاسی ما چنان سازمان یابند که حاکمان بد و بی‌کفایت کمترین زیان ممکن را برسانند؟… دموکراسی به اعتقاد من می‌تواند از لحاظ نظری به عنوان پاسخی به این پرسش بسیار فروتنانه ارائه شود؛ چرا که دموکراسی به ما امکان می‌دهد تا بدون خونریزی از دست حاکمان بد و بی‌کفایت و مستبد خلاص شویم.
• به نظر او اعتقاد به درافکندن طرح‌های آرمانی و دست‌نیافتنی، به قهر و خشونت می‌انجامد. وی به نگرش عقلانی در حوزۀ احتماع و گستره سیاست باور دارد و معتقد است که هر نگرش دیگری به راحتی به کاربرد خشونت منتهی خواهد شد.
• علم یعنی این که بگذاریم فرضیه‌ها به جای ما بمیرند.
• علم را باید به عنوان هنر ساده‌سازی نظام مند توصیف کرد.
• علم گرا کسی است که چیزی از علم سرش نمی‌شود.
• این نظریه که حقیقت آشکار است یعنی هر کس خواستار دیدن آن باشد می‌تواند آنرا ببیند، تقریباً اساس و شالوده هرگونه هر گونه تعصب و خشکه مقدسی بوده است.
• کسی که حرف آخر را زده باشد وجود ندارد.
• من هیچ چیز نمی‌دانم، همهٔ ما هم هیچ چیز نمی‌دانیم.
• دانشمند واقعی نباید به نظریهٔ خود ایمان داشته باشد؛ بلکه باید نسبت به آن موضع انتقادی بگیرد و بداند که هر کس ممکن است اشتباه کند.
• آن نوع معرفت که جان دیگری را بخاطر عقیده‌ای که بدون بررسی و آزمایش پذیرفته شده، یا آرمانی که ممکن است تحقق نیابد، فدا کند امر بسیار وحشتناکی است .

سوالات متداول در خصوص زندگینامه کارل پوپر

۱- کارل پوپر کیست ؟

کارل پوپر نویسنده و سیاست مدار اتریشی انگلستانی به تاریخ ۲۸ ژوئیه ی ۱۹۰۲ دیده به جهان گشود . کارل پوپر در خانواده ای سنتی متولد شد و پدر و مادرش از طرفداران سر سخت دین مسیحیت و آیین پروتستان بودند .

۲- چهار اثر از آثار کارل پوپر را نام ببرید ؟

• فقر مکتب تاریخ گرایی
• حدس‌ها و ابطال‌ها
• منطق اکتشاف علمی
• شناخت عینی، برداشت تکاملی

شاید این مطالب رو هم در حوزه نویسندگی دوست داشته باشید

آموزش نویسندگی
صد رمان برتر جهان
تبلیغ نویسی
نامه عاشقانه
دریافت شابک
انشانویسی
خاطره نویسی
قصه کودکانه
چاپ کتاب