در این مقاله می خواهیم زندگی فرانسوا رنه دو شاتو بریان از سری زندگینامه نویسندگان را بررسی کنیم

فرانسوا رنه دو شاتو بریان ، از بزرگترین و شاخص ترین نویسندگان فرانسوی به تاریخ ۴ سپتامبر ۱۷۶۸ در سن ملو فرانسه دیده به جهان گشود.

شاتو بریان در خانواده ای از نجیب زادگان منطقه بروتانی، در سن ملو فرانسه زاده شد.

پدرش کنت دو کومبور شش فرزند داشت که رنه آخرین آنان بود و تا سه سالگی نزد مادر بزرگش پرورش یافت و

پس از آن به میان برادران و خواهران بازگشت، تحصیلات ابتدائی را نزد معلم خصوصی پایان داد و تحصیلات دبیرستان را در مدارس

مختلف که همه جا استعداد خود را در رشته ادبیات آشکار ساخت، اما برای آنکه افسر نیروی دریائی شود، در رشته ریاضی تحصیل پرداخت.

چندی نیز به فکر روحانیت افتاد و در مدرسه مذهبی علوم کلیسائی آموخت، سپس آن را رها کرد و از ۱۷۸۴ تا ۱۷۸۶ در کانون

خانوادگی به سر برد و در قصر اربابی کومبور ساعتها را به مطالعه و تفکر و در مصاحبت خواهرش لوسیل، که دختری با هوش، حساس و

تا حدی بیمار عصبی بود، گذراند. لوسیل در نومیدی های زودرس برادر جوان و رویا هایش شرکت می کرد و پیوسته توجه او را به نبوغش معطوف می ساخت.

این سالها در متشکل ساختن فکر و روح رنه بسیار مؤثر بود. شاتو بریان در ۱۷۸۶ با درجه ستوانی به ارتش وارد شد و تا ۱۷۹۱ در مجاورت ارتش و شهر پاریس،

قوای روحی و ذهنش را تکامل بخشید، در حین خدمت نظامی به مرخصی های طولانی شش ماهه می رفت و به وسیله برادرش که مردی با نفوذ بود،

در پاریس و با طبقه اشراف رفت و آمد می کرد، با نویسندگان و فیلسوفان و شاعران زمان آشنائی می یافت و با مطالعه آثار شاعران عهد کهن و

عصر جدید مغز خود را پرورش می داد. اولین منظومه شاتو بریان به نام عشق روستا در ۱۷۹۰ انتشار یافت.

در خلال این احوال شاتو بریان به دربار معرفی شد و افتخار آن را یافت که در مصاحبت شاه به شکار برود.

در ۱۷۹۰-۱۷۹۱ شاهد اولین افراط کاری های دوره انقلاب بود، پس به وساطت برادر در لباس مهاجران، فرانسه را ترک کرد و

از راه دریا روانه آمریکا شد. پنج ماه در آن قاره به سر برد، از بیشتر منطقه ها و ایالت ها دیدن کرد و سرمست از زیبائی های طبیعت و شیفته تنهائی، یادداشتهای فراوان در وصف طبیعت، قصه ها و همچنین طرحها برای آثار خود فراهم آورد.

در آمریکا بود که از فرار شاه آگاهی یافت و با شتاب خود را به فرانسه رساند تا به ارتش مهاجران بپیوندد. در ژانویه ۱۷۹۲ از کشتی پیاده شد، مستقیما به زادگاه اش رفت و به پیشنهاد مادر با دختر یتیم و ثروتمندی ازدواج کرد.

چند ماه با او در پاریس به سر برد، پس از آن به بروکسل سفر کرد و به مهاجران و هنگی که نجیب زادگان و افسران قدیم چون سربازی ساده در آن خدمت می کردند، وارد شد، در حین محاصره شهر مجروح و بیمار گشت و به مرخصی فرستاده شد و بدون هیچ منبع عایدی در ماه مه ۱۷۹۳ به لندن رسید.

در انگلستان مدتی با تنگدستی به سر برد، پس از آن از راه تدریس زبان فرانسه و ترجمه هائی برای کتاب فروشان، درآمد مختصری بدست آورد و مقاله تاریخی درباره انقلابها را در ۱۷۹۷ انتشار داد که مقایسه ای بود بدبینانه میان انقلاب گذشته و حال که وی توانسته بود به صورت بسیار آراسته ای این مقایسه را در یک مجموعه جمع آوری کند.

نظر وی در این اثر آن است که نه می توان جامعه را عوض کرد و نه عالم انسانیت را، زیرا این بشر نیست که سازنده تاریخ است، بلکه سرنوشت و تصادف است که تاریخ ملل را بوجود می آورد و هیچگونه انقلاب یا تحولی قادر نیست که طبع آدمی را تغییر دهد. شاتو بریان به این طریق انقلاب را محکوم می کند.

این مقاله در های جامعه اشرافی مهاجران را در لندن به روی او گشود. در ۱۸۰۰ به دعوت یکی از دوستان با نفوذ ، با نام مستعار به پاریس بازگشت و از جانب همین دوست وعده همه نوع پشتیبانی از طرف ناپلئون و دستگاه حکومت به او داده شد، پس به محافل ادبی رفت و آمد کرد و

با بسیاری از رجال ادب و سیاست آشنا شد و مدت چهار سال قلمرو ادبی خود را وسعت داد، به سردبیران مجله مرکوردو فرانس پیوست و چندی بعد صاحب این مجله گشت.

در این زمان با دو بومون آشنا شد که در خانه اش گروهی از دوستان بوناپارت جمع می آمدند. شاتو بریان که مورد توجه کنت دو بومون قرار گرفته بود، در کنار او و انجمنش به اصلاح و تنظیم اثر بزرگی که در انگلستان نوشته بود، پرداخت و برای آزمایش قطعه ای از آن را که خود داستانی جداگانه بود، به نام آتالا انتشار داد.

شاتو بریان در این داستان از قتل عام شورشیان قبیله ی نچز در امریکا به وسیله فرانسویان الهام گرفته و در ضمن نقل سرگذشت از زبان سرخپوست سالخورده ای، زیبائی های مسیحیت را بر زمینه طبیعت پهناور و باشکوه و عظمت جای داده است.

عشق بزرگ به طبیعت و غنای احساس که شاتو بریان را از میان نویسندگان رمانتیک برجسته ساخته، در این داستان به نثر خوشاهنگ و رنگینی آمیخته است و توصیف آداب و رسوم ملل وحشی در آن با چنان تغزلی بیان شده که کتاب را بلافاصله پس از

انتشار از پیروزی عظیمی برخوردار کرده و شاتو بریان را نویسنده باب روز ساخته است. در تابستان ۱۸۰۱ شاتو بریان در خانه دلپذیر کنت دو بومون و در کنار او توانست اثر بزرگ خود نبوغ مسیحیت را برای چاپ آماده کند.

این کتاب در پنج جلد در آوریل ۱۸۰۲ انتشار یافت، درست چهار روز پیش از آنکه ناپلئون قرار داد وابستگی کلیسای کاتولیک و روحانیان را به دستگاه حکومت ، با پاپ هفتم امضا کند که خود یکی از عوامل پیروزی درخشان کتاب گشت.

بنظر می آمد که با این کتاب عالم مسیحیت از نو جان گرفته است. شاتو بریان در کتاب نبوغ مسیحیت به هیچ وجه خیال اثبات حقایق مذهبی را ندارد، بلکه قصد دارد که به لحن مسخره آمیز و نیش دار فیلسوفان قرن هیجدهم، خاصه ولتر که نه تنها روحانیان بلکه خود مذهب را نیز به مسخره کشیده بودند، پاسخ دهد.

شاتو بریان مذهب را چیز زیبائی میداند و آن را اساس تمدن و الهام بخش آثار عصر جدید بشمار می آورد که به زندگی رنگ انسانیت می بخشد. نبوغ مسیحیت نه تنها بر شعر، بلکه بر شیوه تفکر فیلسوفان و روحانیان تاثیر فراوان بر جای گذارد و پایه نهضت احیای مذهبی گشت و بنای معظمی در ادبیات دینی بشمار آمد که

از اصالت و شکوه فراوان برخوردار بود و با ستایش جاودانی همراه گشت، با این حال مخالفانی نیز پیدا کرد که بیشتر طرفدار ولتر بودند. به جز آتالا داستان رنه ، نیز از کتاب نبوغ مسیحیت بیرون کشیده شد و جداگانه به چاپ رسید.

شاتو بریان در رنه غمهای عالم خاکی را در برابر شادی های آسمانی قرار میدهد. رنه قهرمان کتاب دارای روحی مضطرب و متشنج است و برای تسکین خاطر به شرح حال خود از دوره کودکی می پردازد که بی شک از کودکی نویسنده چیزهائی در بر دارد.

داستان رنه دارویی برای غم و اندوه مردم زمان بشمار می آمد، بلکه خود از تشویش و اضطرابی برخوردار بود که شاتو بریان با قلم جادویی خود آن را باب روز کرده بود، با این حال نسل جوان را شیفته خود کرد و نه تنها بر آثار ادبی عصر، بلکه اساسا بر آثار نویسندگان بزرگ رمانتیک نفوذی بزرگ برجای گذاشت.

شاتو بریان به پاداش اثر بزرگ خود یعنی نبوغ مسیحیت از طرف ناپلئون بوناپارت به عضویت سفارت فرانسه در رم برگزیده شد. در ایتالیا با شیفتگی خاص از شهرها و آثار ویرانه های باستانی بازدید کرد. مادام دو بومون نیز به او پیوست و همانجا در کنار او در گذشت.

شاتو بریان پس از چندی به پاریس بازگشت و همسرش را که در بروتانی به سر می برد، نزد خود فراخواند و دیگر از او جدا نشد و فکر عزیمت به سوئیس را داشت که اعدام دو دانگن، آخرین پرنس بازمانده خانواده کنده به فرمان ناپلئون، احساس سلطنت خواهی را در او بیدار کرد، همان روز به وسیله تالران استعفای خود را به بهانه کسالت همسر، برای ناپلئون فرستاد و از آن پس هوا خواه حکومت سلطنتی شد و مدت ده سال در فرانسه در شمار مخالفان حکومت ناپلئون قرار گرفت.

در این زمان شاتو بریان به شرق سفر کرد و از آتن، قسطنطنیه، اورشلیم، اسکندریه و شهرهای دیگر دیدن کرد و یادداشتهای فراوان به همراه آورد.

شاتو بریان که به هنگام اقامت در رم اثر شاعرانه و در عین حال مذهبی شهدا را آغاز کرده و چندین سال وقت خود را صرف جمع آوری توده انباشته ای از مدارک و اسناد در باره نخستین قرن های مسیحیت کرده بود، پس از بازگشت از سفر، ملکی در حوالی پاریس خرید و دو سال به طور خستگی ناپذیر برسر اثر خود کار کرد که اولین چاپ آن در دو جلد در ۱۸۰۹ منتشر شد. بنابر گفته شاتو بریان این اثر در قاب واحد یک پرده نقاشی در مسأله کفر و مسیحیت را در بر می گیرد.

حوادث کتاب در حدود قرن سوم می گذرد که شاتو بریان در آن دو فرد کافر و مؤمن مسیحی را در برابر هم قرار میدهد و در عقیده را به طور شاعرانه ای به مقابله با یکدیگر وا می دارد.

کتاب شهدا پیروزی عظیمی بدست آورد و نه تنها مورد ستایش اهل ادب قرار گرفت، بلکه نزد عامه مردم، که چیزهائی در باره عهد کهن از آن می آموختند، محبوبیت بسیار یافت.

اثر والای دیگری که شاتو بریان در ۱۸۴۴ منتشر کرد زندگی رانسه نام دارد در باره زندگی آبه دو رانسه ، مصلح معروف اجتماعی، که به پیشنهاد یکی از روحانیان و رهبر معنوی توسط شاتو بریان نوشته شده است.

این اثر عالی در نثری باشکوه، تیره روزی ها و عظمت روحی این مصلح اجتماعی را شرح داده و در ضمن با شیوه ای پرشور و سرشار از سایه روشن ها، خاطرات و اندوه های خود را نیز وارد کرده است.

سالهای آخر زندگی شاتو بریان به سبب دردهای شدید مفاصل با تلخی همراه بود، همسرش در ۱۸۴۷ در گذشت و به نابینایی کامل دچار شد. شاتو بریان در پاریس بدرود حیات گفت و جسدش با احترام فراوان در زادگاهش، سن ملو به خاک سپرده شد. شاتو بریان به سبب نفوذ فراوانی که در نویسندگان رمانتیک باقی گذاشت، در ادبیات جهانی مقامی شامخ یافت.

عواطف، ملال ها، احساسها که در آثار او با وصف زیبائی های طبیعت می آمیخت، سرمشق نویسندگان بزرگی مانند لامارتین، هوگو و حتی فلوبر قرار گرفت. شاتو بریان ، تمام عمر خود را وقف نویسندگی و همچنین ترویج ادبیات فرانسه به دیگر کشور ها کرد. از او بعنوان یکی از نوادر ادبیات جهان یاد می کنند . وی به تاریخ ۴ جولای ۱۸۴۸ در پاریس فرانسه دیده از جهان فرو بست .

آثار دو شاتو بریان

• آتالا
• رنه
• نبوغ مسیحیت
• شهدا
• مناظرات پس از مرگ
• عشق و عفت
• موهبت آتشین مسیح
• سفرنامه

شاید این مطالب رو هم در حوزه نویسندگی دوست داشته باشید

آموزش نویسندگی
صد رمان برتر جهان
تبلیغ نویسی
نامه عاشقانه
دریافت شابک
انشانویسی
خاطره نویسی
قصه کودکانه
چاپ کتاب