زندگینامه ارنست رنان ، نویسنده و تاریخ نگار فرانسوی ، به تاریخ ۲۸ فوریه ی ۱۸۲۳ در فرانسه دیده به جهان گشود .

پدر رنان از مردم بروتانی، شمال کشور فرانسه و مادرش از جنوب بود و همین تفاوت و تضاد یکی از علل غنا و تنوع شخصیت او گشت .

تحصیلات اولیه را در مدرسه مذهبی زادگاهش انجام داد، در ۱۸۴۱ به پاریس رفت که علوم ادبی و انسانی بیاموزد .

تا ۱۸۴۳ در مدرسه مذهبی سن سولپیس به تحصیل الهیات پرداخت .

در اینجا بود که در مطالعه متون عبری، خاصه در تفسیر تورات تبحر یافت، اما دو سال بعد، در اکتبر ۱۸۴۵ در روح و فکر او تحولی پدید آمد، از محیط مذهبی دور شد و احساس کرد که دیگر نمی تواند آموزش قرون وسطائی را تحمل کند .

بحران روحی رنان در باره مذهب، نه تنها بر سراسر زندگی و اندیشه خود وی تأثیر شدیدی بر جای گذاشت، بلکه نسل روشنفکر فرانسوی را نیز در برابر مسیحیت، در وضع خاصی قرار داد .

رنان پس از تبحر در تفسیر متون مذهبی به این نکته پی برد که میان مبانی و اصولی که به او آموخته شده و ادراک شخصی وی از کتب مذهبی تفاوت فاحشی وجود دارد .

مطلب پیشنهادی : نامه عاشقانه

این موضوع وجدان او را سخت منقلب ساخت .

اگر چه ایمانش خللی نیافت، اصول تاریخی این ایمان به نظرش متزلزل آمد، پس به زندگی غیر مذهبی وارد شد، مدتی در سازمانی خصوصی بتدریس پرداخت و زندگی حقیرانه ای را در تنهایی پیش گرفت و در ساعات بیکاری خود را برای امتحانات ورودی دانشگاه آماده کرد تا در سال ۱۸۴۸ موفق شد که در رشته تدریس فلسفه دانشسرای عالی پذیرفته شود .

ارنست رنان از طرف دیگر با مارسلن برتلو ،شیمیدان معروف دوستی صمیمانه ای یافت که تا آخر عمر دوام داشت .

همین دانشمند بود که فضای پهناور دانش را پیش چشم رنان گشود .

رنان در بیست و پنج سالگی به نوشتن کتاب آینده علم پرداخت که مدتها چاپ نشده باقی ماند و چهل سال بعد در ۱۸۹۰ منتشر شد .

ارنست رنان در این اثر دوره ی جوانی که اگر چه تحت نفوذ بسیاری از دانشمندان قرار داشت، قاطعیت علمی را در همه مسائل اصل شمرد و جنبه ماوراء الطبیعه و شاعرانه و عرفانی را از دانش تحقیقی طرد کرد .

در ۱۸۴۹ با ماموریتی به ایتالیا رفت و از شهرهای رم و فلورانس و ونیز دیدن کرد و مدارک لازم را برای رساله دکتری فراهم آورد .

رساله وی درباره تاریخ فلسفه و زندگی و آثار دانشمند معروف شرق، ابن رشد بود که با عنوان ابن رشد با پیروزی پذیرفته شد .

مطلب پیشنهادی : کلیپ انگیزشی

رنان پس از ترک جامعه مذهبی همه کوشش را صرف شرق شناسی کرد . اولین ثمره مطالعه اش کتاب تاریخ عمومی و نظام تطبیقی زبان های سامی بود که در ۱۸۵۵ انتشار یافت. رنان در این دوره به نشر مقالات تحقیقی درباره تاریخ مذهب ونقد و مسائل اخلاقی دست زد و توده وسیعی از مردم را در جریان نتایج مطالعات خود درباره تاریخ مذهب قرار داد و در این زمینه رهبر جوانان گشت .

سپس ماموریتی در قسمت باستان شناسی بر عهده گرفت و به دمشق و فلسطین سفر کرد .

در این سفر از نزدیک مرکز پیدایش دین مسیح را مورد مطالعه قرار داد و مستقیما با مردم سرزمینی که مسیح از آن برخاسته بود، آشنا شد .

در ۱۸۶۲ به پاریس بازگشت و کرسی تدریس زبان عبری را در فرانسه به دست گرفت، اما چیزی نگذشت که این درس از طرف دستگاه حکومت ناپلئون سوم تعطیل گشت .

زبرا رنان در نخستین درس اعلام کرد که به تدریس متون مذهبی تنها از نقطه نظر تاریخی توجه خواهد داشت .

وی مسیح را «مردی بی نظیر» وصف کرد و در۱۸۶۳ کتاب زندگی عیسی را انتشار داد که انتشارش از وقایع مهم قرن به شمار آمد و به سرعت در سراسر اروپا رواج یافت و به بیشتر زبانها ترجمه شد .

ارنست رنان با ارائه مدارکی از متون انجیل ثبات رسانده بود که مسیح شخصیتی بشری دارد و عنوان معجزه برای کارهای او پذیرفتنی نیست .

پیروزی عظیم کتاب بیشتر از این جهت بود که رنان به طور صریح و قاطع به پرسشهای ذهنی توده وسیع مردم در باره مذهب پاسخ داده بود، یعنی مردمی که از طرفی دارای احساس مذهبی غیرقابل انکار بودند و از طرف دیگر در عمق وجودشان اسرار آن را غیر قابل نفوذ می دانستند .

ارنست رنان از روی صداقت به این نکته ایمان داشت که با حذف قوانین خشک و تعبدی ، دین مسیح را نجات داده است .

از طرف دیگر توصیف و ترسیم وقایع تاریخی و تجزیه و تحلیل روح قهرمانان و سبک پر جاذبه آن نیز موجب پیروزی کتاب شده بود، اما کتاب زندگی عیسی بیشتر اثری قابل بحث و تأویل بود تا اثری کاملا علمی .

ارنست رنان در تحقیقات تاریخی خود که منجر به انتشار تاریخ مبادی مسیحیت در سال های ۱۸۸۳ – ۱۸۶۳ گشت، به تبحر و تحقیقی جدی تر رسید و نویسنده اهل بحث جای خود را به نویسنده تاریخ اندیشه ها داد .

او همه معرفتهای مربوط به اسرار مذهبی را به سوئی نهاد و چیزی را نپذیرفت جز حوادث و اعمال علمی که قابل بیان و اثبات باشد، اما ادراک شاعرانه و علم زیبایی شناسی در وجود رنان با شخصیت علمی او قرین بود .

وی حتی در نوشته های نقد آمیز خود نمی توانست از علاقه به علم زیبایی شناسی و نیز جلب توجه مردم به آن دست بردارد. رنان در ۱۸۶۵ از آتن دیدن کرد و از مشاهده برج و باروی آکروپول اولین بار مکاشفه کاملی از نبوغ هنری یونان بعمل آورد و از ادراک زیبائی و الوهیتی که سراسر زندگی ملت یونان را در بر داشته، به قله های بلند روح و اندیشه انسانی پی برد و در معجزه هنر یونان کهن هماهنگی بسیاری میان زیبائی و عقل یافت. این شیفتگی در کتاب نیایش بر فراز آکروپول منعکس گشت .

مطلب پیشنهادی : قانون جذب

ارنست رنان از ۱۸۷۰ بار دیگر کرسی تدریس را در کولژ دو فرانس بدست آورد و در ۱۸۷۹ به عضویت آکادمی فرانسه در آمد. در این دوره رنان به زندگی اجتماعی وارد شده تضادهای روح شکاک وعقاید نفی کننده خود را آمیخته با نیشخند همه جا عرضه کرد، با کلام لطیف و دلنشین جامعه را شیفته خود ساخت و در نظر نسل جوان مردی پر جاذبه و توانمند به لحاظ بحثی به شمار آمد ، همچنانکه پنجاه سال پیش از او شاتوبریان چنین مقامی داشت .

اصلاح معنوی و اخلاقی در ۱۸۷۱ انتشار یافت که رنان در آن با ظرافت طبع همه الگوها و نمونه های رسمی عقایدی را که به مردم تحمیل می شد، به باد مسخره گرفته و به اثبات رساند بود که تنها عقل است که قابلیت حکومت بر بشر را دارد .

ارنست رنان از۱۸۸۷ بتدریج تاریخ ملت اسرائیل را منتشر کرد . در این اثر تفسیری عقلانی از تاریخ دین یهود و دین مسیح بعمل آورده بود که سخت مورد مشاجره و مباحثه قرار گرفت. پس از آن شهرت رنان روزافزون شد و به عنوان نویسنده و دانشمند نامش بر زبانها افتاد و مرکز شکاکیت گشت، چنانکه کلمه رنانیسم بعدها به سبکی اطلاق شد که همه اندیشه ها و همه مسائل را تنها بر زمینه نسبیت قرار داده و از هر گونه تعبد برحذر می دارد، با همه ی این اوصاف در هر چیز احساس عمیق پوچی و بیهودگی را نمایان می سازد .

آثار تاریخی ارنست رنان بر پایه علم تازه گذارده شده است که به سبب زیبائی نقل و ظرافت تجزیه و تحلیل و خوشاهنگی کلام بسیار جلب توجه می کند .

خاطرات کودکی و جوانی که در ۱۸۸۳ منتشر شد، نیز از لطف و زیبایی شیوه نگارش و صفای ذوق و خوشاهنگی کلام و رنگارنگی وصف برخوردار است .

آثار کامل رنان از ۱۹۴۷ تا ۱۹۶۰ بچاپ رسید و مکاتباتش نیز با عنوانهای مختلف بتدریج انتشار یافت .

ارنست رنان در میان نثر نویسان قرن نوزده، هنرمندی زبردست و استاد به شمار آمده و در عین دانشمندی چون شاعری توانا مردم عصر را شیفته خود ساخته است .

رنان در ۲ اکتبر ۱۸۹۲ دار فانی را وداع گفت .

آثار ارنست رنان

• تاریخ ملت اسرائیل
• آینده علم
• زندگانی مسیح
• اصول مسیحیت
• تاریخ علم
• تحقیقاتی در باب زبان سامی

مروری بر آثار ارنست رنان

ارنست رنان بیش از آنکه نویسنده ای صاحب نام باشد ، متفکری شهره بود. رنان متفکری بسیار عمیق با خصیصه های تند خویانه بود که همه چیز را به باد نقد گرفت و همین امر نیز باعث شد که اندیشه های او در کتاب هایش با اقبال بسیاری روبرو شود .

یکی از وظایفی که نویسندگان در طول تاریخ داشته اند ، ذکر این نکته بوده است که بتوانند صدای آزادی مردم در دست کشیدن از توهمات و خرافه ها باشند .

ارنست رنان یکی از آن شخصیت های تاریخی نویسندگی بود که توانست با دانش بسیار بالایی که داشت و همچنین شهامت ستودنی ، از توهمات جامعه ی مذهبی آن زمان که گریبان مردم را گرفته بود و آنان را اسیر کرده بود ، پرده بردارد و تلاش های بسیاری در زمینه ی بر ملا کردن دروغ های دولتی ها و مذهبی ها داشته باشد .

این امر بسیار بسیار برای رنان اقبال بهمراه آورد. اما رنان تنها نویسنده ای منتقد نبود ، بلکه یک پژوهشگر شاخص نیز در حوزه ی زبان و تاریخ بود. اگر به مطالعات او در باب زبان سامی نگاه کنید ، در می یابید که به چه اندازه به مباحث زبان شناسی خدمت کرده است .

همچنین سلسله کتاب های وی در باب تاریخ یهود و تاریخ مسیحیت از جمله کتاب های پر فروش و بسیار ارزشمند در تاریخ نویسندگی در جهان می باشد .

در ادامه بخشی از قصار گفتار های او را با هم مرور می کنیم :

• سعادت دیگران بخش مهمی از خوشبختی ماست.
• آثار و کتابهای علمی و فنی علمای اسلام، بوسیله جنگهای «صلیبی» به اروپا رفت، و پیش از جنگهای صلیبی نیز بین عرب و اروپا از راه «اندلس» ارتباط پیدا شد، و همه این عوامل اروپای فقیر و درمانده را به گنجهای فناناپذیر علمی، که نتیجه استعداد مسلمانان بود، راهنمائی کرد، و انتشار علم و نهضت علمی در سراسر اروپا، این قاره را به تمدن کنونی رسانید.
• ممکن است روزی هر چه را دوست می‌دارم، نابود و از هم پاشیده شود، و هر چه را که نزد من لذتبخش‌تر و بهترین نعمتهای حیات است از میان برود، و نیز ممکن است آزادی بکار بردن عقل و دانش و هنر بیهوده گردد، ولی محال است، که علاقه به دین متلاشی یا محو شود، بلکه همواره و همیشه باقی خواهد ماند، و در کشور وجود من شاهدی صادق و گواهی ناطق بر بطلان مادیت خواهد بود. یعنی بر بطلان مسلکی که می‌خواهد این موهبت الهی، یعنی فکر عالی انسانی را در تنگنای پست زندگی خاکی محدود و مقید سازد.
• در کتابخانه شخصی من هزاران جلد کتاب سیاسی، اجتماعی، ادبی و غیره وجود دارد که همه آنها را بیشتر از یکبار مطالعه نکرده‌ام و چه بسا کتاب‌هایی که فقط زینت کتابخانه من می‌باشند ولی یک جلد کتاب است که همیشه مونس من است و هر وقت خسته می‌شوم و می‌خواهم درهایی از معانی و کمال بر روی من باز شود آن را مطالعه می‌کنم و از مطالعه زیاد آن خسته و ملول نمی‌شوم. این کتاب، قرآن کتاب آسمانی است .

شاید این مطالب رو هم در حوزه نویسندگی دوست داشته باشید

آموزش نویسندگی
صد رمان برتر جهان
تبلیغ نویسی
نامه عاشقانه
دریافت شابک
انشانویسی
خاطره نویسی
قصه کودکانه
چاپ کتاب