زندگینامه تورکواتو تاسو ، شاعر و ادیب ایتالیایی ، به تاریخ ۱۱ مارس ۱۵۴۴ در ناپل ایتالیا دیده به جهان گشود .

او شاعری توانمند در سبک خویش بوده و مشهور ترین کتاب او که با اقبال بسیاری نیز روبرو شد و برای او شهرت بسیاری به وجود آورد ، کتابی است تحت عنوان اورشلیم آزاده شده که در سال ۱۵۸۰ به چاپ رسانیده شده است .

اما بعد ، تورکواتو پسر برناردو تاسو شاعر ایتالیائی در شهر سورنتو زاده شد، اولین دوره آموزش و پرورش را نزد فرقه مذهبی یسوعیان در شهر ناپل گذراند .

در ۱۵۵۴ ناپل را ترک کرد و به پدرش که در رم به حال تبعید بسر می برد، پیوست . در۱۵۵۷ همراه پدر به پزارو رفت .

در آنجا بود که به قریحه ی  شاعری خود پی برد و پس از آنکه برای تحصیل در رشته حقوق به شهر پادوا فرستاده شد، دنباله تحصیل را رها کرد تا همه وقت را به ادبیات و شعر مصروف دارد .

ساختمان فکری تاسو در این شهر شکل گرفت و اولین منظومه حماسی را به نام رینالدو منتشر کرد که منظومه ای بود در دوازده بند و بر مبنای اشعار پهلوانی قدیم که با هنر بسیار بالایی پردازش شده بود .

مطلب پیشنهادی : نامه عاشقانه

تاسو در اواخر ۱۵۶۵ به خدمت کاردینال لوئیجی در آمد و در شهر فرارا اقامت گزید . در این شهر از محیط درخشان ادبی وحضور در دربار بهره مند شد و تا ۱۵۷۱ زندگی سعادتمندانه و مرفهی را گذراند و با فراغت خاطر به خلق آثار بزرگ پرداخت و در انجمن ادبی شهر خطابه مهمی ایراد کرد که در باره هنر شاعری بود . وی پس از آن به دستور کاردینال به فرانسه رفت و در آن کشور نیز رساله ای در باره کشور فرانسه نوشته و سپس به فرارا باز گشت و این بار دربار دوک آلفونسوی دوم برادر کاردینال را برگزید و به وسیله هنر و آدابدانی، خانواده دوک را مجذوب خود ساخت .

در همین دوره غزل های لطیف عاشقانه و اشعاری به مقتضای حال سرود و نمایشنامه منظوم روستائی آمینتا را در پنج پرده ساخت که اولین بار در ۱۵۷۳ درقصر تابستانی خانواده استه به اجرا در آمد .

موضوع نمایشنامه، عشق امینتا چوپان جوان بود به دختر زیبایی به نام سیلویا که فراز و فرود های عاشقانه ای بسیاری در دل خود داشت . تاسو شخصیت خود را در وجود قهرمان دیگر این نمایشنامه به نام تیرسیس گنجانده بود .

در این نقش مورد تحسین جامعه درباری قرار گرفت و خطاب به حامیان دربار خاصه به دوک آلفونسوی دوم سخنان پرشور ناشی از حق شناسی و قدردانی بر زبان آورد. نمایشنامه امینتا نماینده ی یگانه دوره ی نیک بختی شاعر است و اگر چه تاسو آثار عمیق تری پدید آورد، هیچ یک مانند آمینتا از تعادل روحی برخوردار نبود .

مطلب پیشنهادی : کلیپ انگیزشی

سبک دلنشین نمایشنامه اولین پیروزی بزرگ شاعر را در دربار فراهم آورد و در ایتالیا و اروپا شهرت خارق العاده ای کسب کرد و موجب شکفتگی این نوع آثار نمایشی گشت . در پائیز همین سال تاسو تراژدی گاله آلتو، پادشاه نروژ را آغاز کرد که در ۱۵۸۷ بپایان رساند و آن تراژدی ای بود در تحلیل روانی و احساسهای دردناک آدمی که با اقبال بسیاری نیز روبرو شد.اما بعد وی شاهکاری را خلق کرد که تماما جایگاه او را به عنوان یک شاعر تمام عیار در جهان تثبیت کرد .

منظومه ی رهایی اورشلیم که در سال هزار و هشتصد و هشتاد به چاپ رسید ، اثری بود حماسی که در بیست بند به افتخار جنگ صلیبی اول به رشته ی تحریر در آمده بود و توسط شاعر  به دوک آلفونسوی دوم تقدیم شده بود . موضوع کتاب فتح اورشلیم است در پانزده هزار بیت که از هنگام انتشار به سبب قدرت شاعرانه و انعکاس طبع پر شور شاعر و تازگی شعر ارزشی واقعی یافت و با وجود مخالفت شدید مقامات مذهبی از برجسته ترین آثار شعری بشمار آمد .

در زمانی که رمانهای پهلوانی رو به انحطاط می رفت، این اثر به سبب خط مشی جدید و بدیع و آمیختگی خاص از موضوع های جدی و لطیف و پر احساس و کلام زیبا و توجه به صناعت دقیق شعر و استعاره های ظریف، با روح خوانندگان عصر خود ساز گار آمد. آنچه بر سراسر این اثر تسلط دارد، تنها موضوع تاریخی یا مذهبی نیست، بلکه هیجانها و عواطف انسانی و عجز در برابر سرنوشت است که به وسیله نبوغ تاسو در قالب شعر تغزلی گنجانده شده است.

مطلب پیشنهادی : قانون جذب

کتاب رهایی اورشلیم با وجود پیروزی عظیم، مورد مجادلات و مشاجره های سخت قرار گرفت و این امر بر روح شاعر تاثیر بسیار بدی بر جای گذارد و اگر چه دادگاه مذهبی بولونیا در طی حکمی اثر او را تأیید کرد، شاعر هرگز از نگرانی و اندوهی که در آن غرق شده بود، بیرون نیامد و به تدریج نشانه های عدم تعادل روحی در او ظاهر شد و در پی کار شدید و خستگی مفرط و حساسیتی که در برابر انتقاد داشت، دچار اضطراب و سوء ظن و وسوسه مردم آزاری گشت تا شبی در ژوئن ۱۵۷۷ که یکی از مستخدمان دربار را به گمان آنکه او را زیر نظر دارد ،

با ضربه کارد مجروح کرد و در نتیجه به زندان افتاد سپس از زندان گریخت و مدتها از این شهر به آن شهر میرفت و هر جا اندکی توقف می کرد تا در فوریه ۱۵۷۹ به فرارا بازگشت و در هنگامی که در دربار همه کس مشغول فراهم آوردن مقدمات ازدواج دوک آلفونسو بود، به گمان آنکه مورد بی اعتنائی واقع شده است، بر ضد حامی و ارباب سابق خود ناسزاهای شدید بر زبان آورد و موجب شد تا او را چون دیوانگان در زنجیر کنند و به تیمارستان بفرستند.

تاسو هفت سال در تیمارستان ماند، اما با وی بیشتر چون بیمار رفتار میشد تا زندانی، چنانکه برای کار کردن و ملاقات با دوستان آزادی کامل داشت . این دوره از زندگی تاسو در نامه های فراوانی که می نوشت، منعکس است. نامه ها اطلاعات گرانبهائی از حال روحی شاعر و نگرانی ها و اوهامی که بر وجودش تسلط داشته، بدست می دهد .

تاسو در تیمارستان دست از فعالیت ادبی بر نداشت ، جز نامه ها، تعداد فراوانی شعر سرود و در منظومه اورشلیم آزاد شده تجدید نظر کرد . در اکتبر ۱۵۸۲ به سفر پرداخت و پس از اقامتهای کوتاه در شهرهای مختلف به رم بازگشت و به همراهی کاردینال گونتساگا به فلورانس رفت و نسب نامه خاندان گونتساگا را در هزاران بیت ساخت و در ناپل منظومه بزرگ هفت روز خلقت آدم را آغاز کرد که دو سال بعد در رم به پایان رساند و در۱۶۰۷ پس از مرگش انتشار یافت .

تاسو پس از تجدید نظر و اصلاح و تغییر فراوان در شاهکار خود رهایی اورشلیم به قصد آنکه تعدیلی در آن پدید آورد، فتح اورشلیم را پرداخت که در ۱۵۹۳ در دو جلد انتشار یافت .

منظومه به سبک ایلیاد اثر هومر دارای ۲۴ بند است و دارای همان سنتهای جنگی است ، اما بر صحنه های مذهبی بیشتر تکیه شده است .

در واقع این اثر پاسخی بود به فضل فروشانی که در باره اثر رهایی اورشلیم با کینه سخن گفته و قسمت مهمی از زیبایی آن را نادیده گرفته بودند تاسو با آنکه از متنهای تاریخی فراوان استفاده کرده ولیکن ذکر این نکته نیز واجب است که وی به شدت از تصویر های ذهنی و تصویر های تخیلی نیز بطور  آزادی بهره جسته است و اثری کاملا بدیع بوجودآورده است. در این منظومه حوادث جنگی و خط مشی افسانه ای و پهلوانی با ادراک عمیق بشری و احساسهای عاشقانه آمیخته و مجموع حوادث در محیطی کاملا شاعرانه جریان یافته است .

این دو اثر در طی سه قرن الهام بخش موسیقیدانها ، نقاشان و شاعران گشت. در آغاز آوریل ۱۵۹۵ به هنگامی که پاپ فرمان داد تا برای تاسو مستمری برقرار شود و عنوان شاعر ملی به او اعطا گردد، تاسو مرگ خود را نزدیک دید و نوشت : « احساس می کنم که سال در گذشت من است. به آخر زندگی رسیده ام و دیگر دارویی برای درمانم وجود ندارد . » .

در همین زندگی آمیخته با سرگردانی و روح غمزده تاسو که سالها با بحرانهای طولانی جنون همراه بود، در چشم نسل رمانتیک پس از او ارزشی اساطیری یافت و اختلال روحی او براثر عدم درک نبوغش از طرف جامعه بی عمق و بی ادراک زمان جنون تلقی گردید. تاسو جز دوره های سرگردانی و دوره خلا فکری، شاعری پر کار بود و آثار فراوانی بر جای گذاشت .

چندین هزار نامه از وی باقی است. نوشته های او در تیمارستان شامل مسائل مربوط به عالم مادی، الهیات، اخلاق و مسائل ادبی است. از نظر شاعری همه انواع و موضوع های شعر را بکار برده بود از شعر غنائی؛ منظومه های عاشقانه ، نمایشنامه های سیاسی و مذهبی و مدیحه دوستان و حامیان، اما نبوغ وی در قلمرو منظومه های حماسی و افسانه ای بود که قدرت تخیلش در آنها امکان تجلی می یافت. زندگینامه تاریخی تاسو سرنوشت نابغه ای را نشان میدهد که قربانی عظمت خود شده است.وی به تاریخ ۲۵ آوریل ۱۵۹۵ دنیا را برای همیشه ترک گفت .

آثار تورکواتو تاسو

• رهایی اورشلیم
• فتح اورشلیم
• نامه ها
• هفت روز خلقت آدم
• خطابه در باب هنر شاعری
• گاله آلتو ، پادشاه نروژ

مروری بر آثار 

شاید اگر بخواهیم روزی کتابی در باب تاسو بنویسم و عنوانی برای این کتاب یا مقاله پیدا کنیم باید بگوییم که : ” شاعری که غرق در عظمت خود شد. ” . تاسو شاعری پر از استعداد های ادبی و ذهنی بود که در زمانه ی خویش به سبب عدم توجه جامعه به آثار او و متهم کردن جامعه ی مذهبی و دربار به بسیاری از اتفاقات ، سر به دار المجانین گذاشت و کارش به جنون کشید. او شاعری بسیار گران قدر بود. سبک های مختلفی در شعر آزمود و در همه ی آن ها توانست موفقیت های ارزشمندی به دست بیاورد .

او تحولی در شعر غرب بوجود آورد و توانست با استفاده از بهره گیری از اساطیر و مدرنیزه کردن آن ها به نوع جدیدی از شعر برسد که پس از او افراد بسیاری از او پیروی کردند و سبکش را دنبال کردند. یکی از دغدغه های عظیم او در زندگی بررسی و سرایش در باب احوالات انسانی بوده است. انسان مرکز تمام نوشته های اوست. او انسان را به بهترین شکل ممکن می شناخت و سعی می کرد که گدر احوالات انسانی را به بهترین شکل ممکن در آثارش انعکاس دهد .

این امر از دو جهت ارزش بسیار دارد.نخست آنکه در زمانه ی شاعر و  بعد از او می تواند بعنوان یک مرام نامه ی اخلاقی برای بشریت مورد استفاده قرار گیرد و بشر از آن بعنوان یک دستور زندگی استفاده کند. و دوم اینکه این امر می تواند به روشنی هر چه تمام تر جایگاه تاریخی دغدغه های انسانی را در تاریخ بشریت برای خوانندگان نسل بعد مشخص کند .

در واقع اگر ما مروری بر کارهای تاسو داشته باشیم ، می توانیم این معیار مقایسه را در دست داشته باشیم که بشر به چه میزان به لحاظ اخلاقی و بشری انحطاط یا صعود کیفیت زندگی بشری داشته است . در ادامه یکی از شعرهای او را با هم مرور می کنیم . مترجم این شعر برای ما مجهول است و پیشاپیش از این بابت عذر خواهی می کنیم :

صبح

اکنون

علفها گل میدهند

هم همه ی گنجشکها

– ناگهان- میگذرد

-در پس زمینه ی

خنده های دختر بچه ها

با لباس های رنگی

که دست های نازکشان

گرده های بال پروانه را

روی شبنم میپاشند

و دندان های شیریشان

خورشیدی است

در امتداد صبح کوهپایه

شاید این مطالب رو هم در حوزه نویسندگی دوست داشته باشید

آموزش نویسندگی
صد رمان برتر جهان
تبلیغ نویسی
نامه عاشقانه
دریافت شابک
انشانویسی
خاطره نویسی
قصه کودکانه
چاپ کتاب