زندگینامه هربرت ولز تاریخ نویسندگی ، فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشته است .

زندگینامه هربرت ولز در پس هر فراز و فرود این دشت ، نام هایی نهفته است که هر کدام برگی از هویت و شناسنامه ی نویسندگی در سر تا سر جهان را رقم زنده اند .

مطالعه ی تاریخ زندگانی آنان و سیری در احوالات و آثار آنها ، نمایی هر چند کوتاه و گذرا ، اما عمیق و قابل تامل به ما هدیه می کند .

در دل هر یک از کلمات آنان ، گنجینه ای از رازها و معانی نهفته است و در پیاپی سطور پربار آنان ، رازهایی برای نویسندگان .

قصد ما همگام شدن و سفر به زمانه و زندگی آنان است تا با ذهن و زبان آنان بیش از پیش آشنا شویم و از این همصحبتی ها خوشه ای چند پی توشه ی نویسندگی خود برداریم .

مطلب پیشنهادی : قانون جذب

مطلب پیشنهادی : کلیپ انگیزشی

مطلب پیشنهادی : هدف چیست

در این برهه از زمان، دفتر زندگانی ” هربرت ولز ” ، نویسنده انگلیسی و خالق اثر جاودانه “مرد نامرئی” را ورق میزنیم به امید آنکه برگی چند به یادگار نصیب دوستداران خود کند .

زندگینامه هربرت ولز

هربرت جورج ولز ، نویسنده و روزنامه نگار انگلیسی در ۲۱ سپتامبر سال ۱۸۶۶ در کنت انگلستان به دنبال آمد. پدر ولز کاسبی فقیر بود و مادرش پیشخدمت خانه های مردم بود. بنابر این ولز به طبقه فرو دست جامعه تعلق داشت و همین مسئله باعث شده بود که کودکی و نوجوانی را در فقر و سختی گذراند .

او برای تامین معاش مدتی نیز در دکان پارچه فروشی کار کرد و با همه دشواریها توانست به تحصیلات جدی و مطالعه فراوان بپردازد و با پشتکار خستگی ناپذیر معلومات خود را توسعه دهد. وی پس از اتمام تحصیلات پایه به کالج سلطنتی علوم وارد شد و از کلاس درس تامس ها کسلی ، که شیفته روش تدریس و نظم و منطق او بود، استفاده برد .

ولز در ۱۸۸۸ از دانشگاه لندن در رشته علوم به دریافت درجه لیسانس با امتیاز ” عالی ” نایل آمد و پس از آن چندی به تدریس زیست شناسی پرداخت. در ۱۸۹۱ با دختر عمویش ازدواج کرد که در ۱۸۹۵ از او جدا شد و با کاترین رابینس ، بانوی نویسنده، ازدواج کرد که در ۱۹۲۷ در گذشت. ولز کار نویسندگی را با نوشته هایی در زیست شناسی آغاز کرد و طولی نکشید که از نویسندگی امرار معاش کرد .

اولین دوره نویسندگی ولز را بصورت آکادمیک او بنیان نهاد. نخستین رمانش در این دوره به نام ماشین زمان با پیروزی عالی ای روبرو شد و تقریبا به همه زبانها ترجمه گردید. قهرمان این داستان ماشینی اختراع می کند که به او امکان می دهد تا در زمان جا به جا شود، پس از آن که چنین قابلیتی در داستان ایجاد می شود ، شخصیت تصمیم می گیرد که با این ماشین سفری به صدها سال بعد از تاریخ عصر خود انجام می دهد، از منطقه های مختلف دیدن می کند که آب و هوایش به کلی دگر گون گشته است .

کوه ها شکل دیگر گرفته و حیوانها و انسانها در آن تحولی یافته اند. ولز در این اثر حوادث بی شمار و غیر قابل تصوری را وصف می کند و در ضمن پیشگوئی هجوآمیزی از جامعه سرمایه داری و درسی از جامعه شناسی و فرضیه هائی علمی نیز به مخاطب تقدیم می کند. پیروزی کتاب موجب شد که ولز از اولین گام راه اصلی خود را بیابد، از آن پس او نیز مانند ژول ورن از همه منابع شگفت انگیز علمی برای خلق رمان علمی سود برد و دستگاههائی چون ضبط صوت، رادیو، بالون، سفرهای میان کره ای آسمانی، بمب اتمی و مانند آن را برای خلق داستان به کار گرفت .

از جمله داستانهای علمی و خیال پرورانه ولز داستان باسیل ربوده شده و قصه های دیگر است که در ۱۸۹۵به چاپ رسیده است. جزیره ی دکتر مورودیگر کتاب موفقی است که وی موفق به نگارش آن شده است .

این کتاب ،  داستان مردی است که بر اثر غرق کشتی به جزیره ای متروک می افتد و با موجوداتی عجیب روبرو می شود که حرکات و رفتاری انسانی دارند و به زبانی غیر مفهوم تکلم می کنند. مرد پس از تفحص بسیار پی می برد که پزشکی با دستیار خود در جزیره بر حیوانها آزمایشهائی انجام میدهد و قصد دارد که با پیوند مغز آنها را به تکلم و حرکات انسانی وادار سازد، اما او و دستیارش به دست حیوانها کشته میشوند و مرد به طریقی خود را نجات می دهد .

ولز در این رمان با لحن تلخ و نیش دار به جامعه عصر خود و حیوان های انسان نمای آن اشاره می کند. داستان مرد نامرئی از داستانهای عجیب و غریبی است که ولز در آنها از نیروی جدید علم الهام گرفته است. جوانی هوشمند و فقیر وسیله ای کشف می کند که همه چیز را شفاف می سازد و این آزمایش را بر روی خود انجام می دهد و به هدف می رسد اما ناگهان خود را برهنه و نامرئی می یابد، بدون غذا می ماند و از سرما و گرسنگی رنج می برد .

ناچار با نقابی به صورت و دستکشی به دست و عینکی سیاه به چشم ظاهر می شود و به شکلی غریب و منفور در می آید که همه از او می گریزند. سرانجام نیز به دست مردم کشته می شود . مرد نامرئی پیروزی بسیار بزرگی در بازار کتاب بدست آورد .

داستان جنگ دنیاهاکه به فرود آمدن ساکنان کره مریخ بر زمین، ایجاد وحشت میان مردم و بکار بردن سلاحهای عجیب و غریب و فرار مردم است که سرانجام به مرگ ساکنان کره مریخ بر اثر مسمومیت از جرم کره زمین و رهائی مردم از خطر می انجامد .

این داستان به سان داستانهای ژول ورن با خوش بینی آمیخته است. ولز اما هیچگاه رمان نویسی اجتماعی را کنار نمی گذارد. او سعی می کند که همیشه با رمان هایش به طرق مختلف مشکلات اجتماعی را بیان کند و آن را به همگان نشان دهد. این مسئله حتی باعث می شود که او بتواند جایگاه خوبی در میان رمان نویسان منتقد در جهان پیدا کند .

هربرت ولز از آشفتگی اخلاقی و روحی با لحنی تمسخر آمیز یاد می کند که بر جاذبه بیان او می افزاید. جنگ ۱۹۱۴ به طور عمیق ولز را آشفته حال ساخت و در آثارش تاثیری فراوان بر جای گذاشت. آقای بریتلینگ آن را به روشنی می بیند ، داستان نویسنده مشهوری است که در کانون خانوادگی در نهایت آرامش و نیکبختی بسر می برد که ناگهان جنگ در می گیرد، پسرانش به جنگ می روند و آرامش زندگیش بر هم میخورد و پس از کشته شدن عزیزان ضربه ای شدید بر روحش وارد می آید و در نامه ای آرزو می کند که بشر در سراسر جهان در برادری کامل بسر برد .

پس از آن در ۱۹۲۰ به روسیه سفر کرد و از طرف لنین پذیرفته شد و در ۱۹۲۲ به عضویت حزب کارگر انگلستان در آمد، اما در باره وضع صنعتی کردن کشور شوروی تردید و سرخوردگی یافت. در سالهای پس از جنگ ولز آثار متعددی درباره اندیشه های سیاسی خود انتشار داد که مهمتر از همه خلاصه تاریخ  است .

سرودی در باره قهرمان انسانیت و موعظه ای در طرفداری از اصول عقلانی و فلسفه مادی که بلافاصله از طرف یکی از روحانیان پاسخی شدید به آن داده شد. ولز در این اثر که به صورت اثری سه بخشی در آمد، از حکومتی جهانی حمایت کرده بود. وی تا آخر عمر همچنان از مبارزه با مذهب غیر علمی و منطقی دست بر نداشت. در کتاب توطئه آشکار ولز حکومتی را پیشنهاد می کند که به وسیله مردان برتر اداره شود و همچنین دنیای مذهبی که بر پایه علم استوار باشد .

ولز پیش از مرگ در باره بشر به نا امیدی مطلق رسیده و این احساس را در کتاب چنته فکر بیان شده است. در داستانهای ولز که از خاطرات و تجربه های شخصی الهام گرفته، پیوسته عصیانی بر ضد جامعه ناقص و سرشار از بیعدالتی دیده می شود که او آرزوی انهدام و از نو ساختن آن را داشته است، چنانکه در کتاب دنیای ویلیام کلی سولد دیده می شود، از آثار دیگر او که در واقع زندگینامه اش بشمار می آید تاریخ آقای پالی است که خاطرات جوانی ولز را منعکس می کند و تجربه ای در زندگینامه شخصی که رنگ داستانی دارد و به سبب صداقت و اجتناب از لحن مدیحه گوئی درباره قهرمانان، از رمانهای برجسته هربرت ولز بشمار می آید .

ولز از نویسندگان پر اثری است که به موضوعهای گوناگون در نویسندگی دست زده است. رمان نویس، مورخ، زیست شناس، اقتصاد دان است و در تعمیم اندیشه های تازه زمان خود، در راه دانش، سیاست و ساده گرداندن مسائل اجتماعی چنانکه در خور فهم عامه باشد، تسلط خاص دارد، اما شهرت ولز بیشتر در رمان های پر حادثه علمی اوست که بعدها از بیشتر آنها فیلم سینمائی ساخته شده است .

آثار دیگر هربرت ولز به سبب آن که به زمان خاصی بستگی نزدیک داشته، اعتبار خود را از دست داده و تنها چون گواهی تاریخی باقی مانده است . ولز را می توان به جرئت یک رمان نویس مستقل دانست. او تنها کسی بود که تا به پایان عمر خویش دست از آنچه که به آن باور داشت نکشید و در مسیر مبارزه با عقاید غلط قلم بر روی کاغذ گذاشت .

شاید بتوان از این تعبیر در این مقال استفاده کرد که برای جامعه ای که ولز در آن زندگی می کرد ، قلم او یک شمشیر بود. چرا که ولز نویسنده ای بود که دغدغه ی انسان داشت و این امر او را در مسیری قرار می داد که جز انسانیت چیزی نبیند و چیزی نشنود .

شاید این راه برای او دردسرهای فراوانی به همراه داشت ، اما این انتخاب او بود. او بر روی تمامی جنبه های روانشناختی و جامعه شناختی بشر کار کرد و سعی کرد که بیشترین تاثیر را بر روی تفکر انسان بگذارد و ذهن او را نسبت به خطرهای آینده ی دنیای مدرن آماده کند و به او هشدار های لازم را دهد .

خوانش آثار ولز در ایران آنچنان که باید و شاید رواج ندارد اما تماشای فیلم هایی که از کارهای او خصوصا مرد نامریی ساخته اند ، بسیار پرطرفدار بوده است و می توان از آن بعنوان یک نمونه عالی از هم نشینی ادبیات و فرهنگ یاد کرد. ولز در ۱۳ اوت سال ۱۹۴۶ زمین را برای همیشه ترک گفت .

آثار هربرت ولز

مرد نامرئی
جنگ دنیاها
عصر ماشین
چرخ‌های بخت
جزیره دکتر مورو
انسان ناپیدا
جنگ آینده
نخستین انسان بر ماه
غذای خدایان
کیپس
جنگ در هوا
تونو-بانگی
آن ورونیکا
سرگذشت آقای پولی
جهان آینده
ژان و کلن
باکتری ربوده‌شده